“ಮನದೊಳಗಿನ ಕತ್ತಲೆಗೆ ಬೆಳಕು, ಸಮಾಜದೊಳಗಿನ ಕತ್ತಲೆಗೆ ಬೆಳಕು”
ದೀಪಾವಳಿ ಎಂದರೆ ಕೇವಲ ಪಟಾಕಿ ಸಿಡಿಸುವ, ಸಿಹಿ ತಿನ್ನುವ ಅಥವಾ ಮನೆ ಅಲಂಕರಿಸುವ ಹಬ್ಬವಲ್ಲ. ಅದು ಬೆಳಕಿನ ವಿಜಯದ ಹಬ್ಬ. ಆದರೆ ನಿಜವಾದ ಬೆಳಕು ಹೊರಗಿನ ದೀಪಗಳಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲ — ಅದು ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸಿನ ಒಳಗಿನ ಅಂಧಕಾರವನ್ನು ದೂರ ಮಾಡುವ ಅಂತರಂಗದ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಇದೆ.
ಈ ಅಭಿಯಾನವು ಇದೇ ತತ್ತ್ವವನ್ನು ಜೀವಂತಗೊಳಿಸಲು ರೂಪುಗೊಂಡಿದೆ — ಅಂತರಂಗದ ಶುದ್ಧೀಕರಣದೊಂದಿಗೆ ಬಹಿರಂಗದ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವ ಪ್ರಯತ್ನ.
ಅಭಿಯಾನದ ಮೂಲ ತತ್ತ್ವ
“ದೀಪಾವಳಿ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲ, ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಹಚ್ಚಬೇಕು.”
ನಾವು ಮನೆಯ ಬಾಗಿಲಲ್ಲಿ ಸಾವಿರ ದೀಪ ಹಚ್ಚಿದರೂ ಮನದ ಬಾಗಿಲು ಕತ್ತಲೆಯಲ್ಲಿದ್ದರೆ ನಿಜವಾದ ಹಬ್ಬ ಸಂಭವಿಸುವುದಿಲ್ಲ.
ಅಂತರಂಗದ ದೀಪಾವಳಿ ಅಂದರೆ ಅಹಂಕಾರ, ದ್ವೇಷ, ಕ್ರೋಧ, ಈರ್ಷೆ, ಸ್ವಾರ್ಥ ಇಂತಹ ಕತ್ತಲೆಯ ಪರದೆಯನ್ನು ತೆಗೆದು ಪ್ರೀತಿ, ಸಹನೆ, ಕ್ಷಮೆ, ಧರ್ಮ, ಮಮತೆ ಎಂಬ ಬೆಳಕು ಹಚ್ಚುವುದು.
ಬಹಿರಂಗದ ದೀಪಾವಳಿ ಅಂದರೆ ಈ ಬೆಳಕನ್ನು ಸಮಾಜದೊಳಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವುದು, ದುಃಖದಲ್ಲಿರುವವರ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಸಂತೋಷದ ಕಿರಣ ತರುವುದು.
ಅಭಿಯಾನದ ಉದ್ದೇಶಗಳು
- ಆತ್ಮಜ್ಯೋತಿ ಪ್ರಜ್ವಲನೆ: 
 ಧ್ಯಾನ, ಪ್ರಾರ್ಥನೆ, ಆತ್ಮಾವಲೋಕನದ ಮೂಲಕ ಆಂತರಿಕ ಬೆಳಕು ಅರಿಯುವುದು.
- ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಗೃತಿ: 
 ಹಬ್ಬದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅತಿಯಾದ ಖರ್ಚು, ಪ್ರದರ್ಶನ, ಪಟಾಕಿ ಮಾಲಿನ್ಯ ಇವುಗಳಿಂದ ದೂರವಿದ್ದು ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ದೀಪಾವಳಿಯತ್ತ ಜನರನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವುದು.
- ಸಮತೆಯ ಬೆಳಕು: 
 ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಇರುವ ವರ್ಗಭೇದ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಭೇದ, ಅಸಹನೆ — ಇವುಗಳ ಅಂಧಕಾರವನ್ನು ದೂರ ಮಾಡುವ ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಬಾಂಧವ್ಯದ ದೀಪ ಹಚ್ಚುವುದು.
- ಸಹಕಾರದ ಬೆಳಕು: 
 ಬಡ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ, ವೃದ್ಧಾಶ್ರಮ, ಅನಾಥಾಶ್ರಮದವರಿಗೆ ದೀಪಾವಳಿಯ ಸಂಭ್ರಮವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವುದು.
- ಜ್ಞಾನ ದೀಪಾವಳಿ: 
 “ವಿದ್ಯೆಯ ದೀಪವೇ ಶ್ರೇಷ್ಠ ದೀಪ” ಎಂಬ ಧೋರಣೆಯಿಂದ ಶಿಕ್ಷಣ, ಪಠಣ, ಪುಸ್ತಕ ವಿತರಣೆಯಂತಹ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು.
ಅಭಿಯಾನದ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳು
- ಅಂತರಂಗದ ದೀಪಾವಳಿ: - ಮನದೊಳಗಿನ ಅಶಾಂತಿಗೆ ಪರಿಹಾರ. 
- ಧ್ಯಾನ, ಪಠಣ, ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪ, ಕ್ಷಮೆ ಇವುಗಳ ಮೂಲಕ ಮನದ ಬೆಳಕು ಹಚ್ಚುವುದು. 
- “ತಪ್ಪು ಮಾಡಿದವನನ್ನು ದಂಡಿಸುವುದಕ್ಕಿಂತ ಕ್ಷಮಿಸುವುದೇ ದೊಡ್ಡ ಬೆಳಕು.” 
 
- ಬಹಿರಂಗದ ದೀಪಾವಳಿ: - ಮನೆಯಿಂದ ಹೊರಗಿನ ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಬೆಳಕು ನೀಡುವುದು. 
- ಬೀದಿ, ಶಾಲೆ, ದೇವಾಲಯ, ಗ್ರಾಮ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವುದು. 
- ಬಡವರ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ದೀಪ ಹಚ್ಚುವುದು – “ಒಬ್ಬರಿಂದ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಬೆಳಕು”. 
 
ಅಭಿಯಾನದ ಕಾರ್ಯಪದ್ಧತಿ
- ಧ್ಯಾನ ಹಾಗೂ ಮೌನ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ದಿನ: 
 ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಒಂದು ದಿನ ಪಟಾಕಿ ಬಿಟ್ಟು, ಮೌನದಿಂದ ಸ್ವಯಂ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗೆ ಮೀಸಲು ಮಾಡುವುದು.
- “ಬೆಳಕು ಹಂಚೋಣ” ಅಭಿಯಾನ: 
 ಪ್ರತಿ ಮನೆ ಒಂದು ಬಡ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಒಂದು ದೀಪ, ಒಂದು ಬಟ್ಟೆ, ಒಂದು ಸಿಹಿ ನೀಡುವುದು.
- ಪರಿಸರದ ದೀಪಾವಳಿ: 
 ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಮುಕ್ತ, ಪಟಾಕಿ ಮುಕ್ತ, ಮಣ್ಣು ಮತ್ತು ಸಸ್ಯ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಹಬ್ಬ ಆಚರಿಸುವುದು.
- ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂಭ್ರಮ: 
 ಬೆಳಕಿನ ಹಬ್ಬದ ತಾತ್ವಿಕ ಅಂಶ ತಿಳಿಸುವ ನಾಟಕ, ಕವನ, ಗಾಯನ, ಭಾಷಣ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳು.
- ಜ್ಞಾನ ಕಿರಣ: 
 ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ “ಅಂತರಂಗದ ಬೆಳಕು” ವಿಷಯದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಬಂಧ, ಚಿತ್ರಕಲೆ ಸ್ಪರ್ಧೆ.
ದೀಪಾವಳಿಯ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅರ್ಥ
ದೀಪ ಎಂದರೆ ಕೇವಲ ತೈಲ ಮತ್ತು ವತ್ತಿಯ ಸಂಯೋಜನೆ ಅಲ್ಲ. ಅದು ಆತ್ಮದ ಬೆಳಕಿನ ಪ್ರತೀಕ.
- ತೈಲ – ನಮ್ಮ ಶ್ರದ್ಧೆ 
- ವತ್ತಿ – ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸು 
- ಜ್ವಾಲೆ – ನಮ್ಮ ಬುದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಧರ್ಮ 
ಈ ಮೂರು ಸೇರಿ “ಜ್ಞಾನಜ್ಯೋತಿ” ಬೆಳಗುತ್ತದೆ.
ಅಂತರಂಗದ ದೀಪಾವಳಿ ಅಂದರೆ ಈ ತೈಲ, ವತ್ತಿ, ಜ್ವಾಲೆಯನ್ನು ಸಮತೋಲನಗೊಳಿಸುವ ಸಾಧನೆ.
ಅಭಿಯಾನದ ಸಾರಾಂಶ
| ವಿಭಾಗ | ಅಂತರಂಗದ ದೀಪಾವಳಿ | ಬಹಿರಂಗದ ದೀಪಾವಳಿ | 
|---|---|---|
| ಉದ್ದೇಶ | ಆತ್ಮ ಶುದ್ಧೀಕರಣ | ಸಮಾಜ ಸೇವೆ | 
| ವಿಧಾನ | ಧ್ಯಾನ, ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪ, ಕ್ಷಮೆ | ದೀಪ ಹಚ್ಚುವುದು, ದಾನ, ಸೇವೆ | 
| ಫಲ | ಮನಶಾಂತಿ, ಆತ್ಮಸಂತೃಪ್ತಿ | ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮಾನತೆ, ಸಹಕಾರ | 
ಸಮಾರೋಪ ಸಂದೇಶ
“ದೀಪಾವಳಿ ಒಂದು ರಾತ್ರಿ ಮಾತ್ರದ ಹಬ್ಬವಲ್ಲ, ಅದು ಜೀವನಪೂರ್ತಿ ಸಾಗುವ ಬೆಳಕಿನ ಪಯಣ.”
“ಅಂತರಂಗದ ಬೆಳಕು ಇಲ್ಲದೆ ಬಹಿರಂಗದ ಬೆಳಕು ವ್ಯರ್ಥ.”
ಈ ಅಭಿಯಾನವು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬನಿಗೂ ಹೇಳುತ್ತದೆ —
“ನಿನ್ನೊಳಗಿನ ಕತ್ತಲೆಯನ್ನು ಗೆಲ್ಲು, ಇತರರ ಜೀವನ ಬೆಳಗಿಸು.”
ಇದರಿಂದ ಮಾತ್ರ ನಿಜವಾದ ದೀಪಾವಳಿ — ನಿಜವಾದ ಬೆಳಕು — ನಿಜವಾದ ಜೀವನ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ.