ಶ್ರೀ ಗಣೇಶ – ಶ್ರದ್ಧೆ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಯ ದೇವರು
ಶ್ರೀ ಗಣೇಶನು ಹಿಂದುಧರ್ಮದ ಎಲ್ಲಾ ಹಬ್ಬಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಪೂಜೆ ಪಡೆಯುವ ದೇವರು. “ವಿಕ್ನಹರ್ತಾ” ಎಂದೂ “ಏಕದಂತ” ಎಂದೂ ಪ್ರಸಿದ್ಧನಾದ ಈ ದೇವರು, ಜ್ಞಾನ, ಬುದ್ಧಿ, ಮತ್ತು ಧೈರ್ಯದ ಅವತಾರ. ಅವನನ್ನು ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಪೂಜಿಸುವವರೆಗೂ, ಯಾರನ್ನೂ ಆತನ ಕೃಪೆ ವಂಚಿಸುವುದಿಲ್ಲ.ಶ್ರೀ ಗಣೇಶನ ಚತುರ್ಭುಜ ರೂಪವು ತುಂಬಾ ವಿಶೇಷ. ಅವನ ಎಲೆಯಂತೆ ಅಗಲವಾದ ಕಿವಿಗಳು, ಬುದ್ಧಿವಂತ ಕಣ್ಣುಗಳು, ಮತ್ತು ಚಿಕ್ಕಮಟ್ಟದ ಎಲೆಗಳು, ಎಲ್ಲವೂ ನಮಗೆ ವಿಶೇಷವಾದ ಸಂದೇಶವನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ.
“ಮೂಷಿಕ”ದ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತಿರುವ ಗಣೇಶನು, ನಮಗೆ ಬುದ್ಧಿ, ಶ್ರದ್ಧೆ, ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಬೋಧಿಸುತ್ತಾನೆ. ಮೂಷಿಕವು ನಮ್ಮ ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ಹಾಳಾದ ತಾತ್ವಿಕ ಅಂಧಕಾರವನ್ನು ದೂರ ಮಾಡಿ, ಜ್ಞಾನಪ್ರದೀಪವನ್ನು ಬೆಳಗಿಸುತ್ತದೆ.ಗಣೇಶನನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಿದರೆ, ಯಾವುದೇ ಕಾರ್ಯವು ವಿಘ್ನವಿಲ್ಲದೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವ ನಂಬಿಕೆ ಪ್ರಾಚೀನವಾಗಿಯೇ ಇದೆ. “ಸರ್ವ ವಿನಾಯಕ” ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಗಣೇಶನು ಎಲ್ಲ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿಯೂ ವಿನಾಯಕನಾಗಿ ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ಪೂಜಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಾನೆ. ಒಂದು ಹೊಸ ಯೋಜನೆ, ನೌಕರಿ, ಅಥವಾ ವ್ಯವಹಾರ ಆರಂಭಿಸಿದಾಗಲೂ, ಮೊದಲು ಗಣೇಶನಿಗೆ ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತೇವೆ. ಏಕೆಂದರೆ, ಆತನ ಅನುಗ್ರಹದಿಂದ ನಾವು ಯಾವುದೇ ಕಠಿಣ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನಿರ್ವಿಘ್ನವಾಗಿ ಮೀರಿ ಹೋಗಬಹುದು.
1.ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಸ್ಲೋಕ:
ವಕ್ರತುಂಡ ಮಹಾಕಾಯ ಸೂರ್ಯಕೋಟಿ ಸಮಪ್ರಭ |
ನಿರ್ವಿಘ್ನಂ ಕುರುಮೇ ದೇವ ಸರ್ವಕಾರ್ಯೇಷು ಸರ್ವದಾ ||
ಅರ್ಥ:ಹೇ ವಕ್ರತುಂಡ ಮಹಾಕಾಯ (ದೊಡ್ಡ ದೇಹದ) ದೇವನೇ, ನೀನು ಒಂದು ಕೋಟಿ ಸೂರ್ಯರಂತೆ ಪ್ರಕಾಶಮಾನನಾಗಿರುವೆ. ನನ್ನ ಎಲ್ಲಾ ಕಾರ್ಯಗಳು ವಿಘ್ನವಿಲ್ಲದೆ (ಅಡಚಣೆಗಳಿಲ್ಲದೆ) ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಸಾಗುವಂತೆ ನೀನು ಸದಾ ಕಾಪಾಡು.
2ಶಕ್ತಿ ಪ್ರದಾನ ಸ್ಲೋಕ:
ಶುಕ್ಲಾಂಬರಧರಂ ವಿಷ್ಣುಂ ಶಶಿವರ್ಣಂ ಚತುರ್ಭುಜಮ್ |
ಪ್ರಸನ್ನವದನಂ ಧ್ಯಾಯೇತ್ ಸರ್ವವಿಘ್ನೋಪಶಾಂತಯೇ ||
ಅರ್ಥ:
ಬಿಳಿ ವಸ್ತ್ರವನ್ನು ಧರಿಸಿರುವ, ಚಂದ್ರನಂತೆ ಹೊಳೆಯುವ, ನಾಲ್ಕು ಭುಜಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮತ್ತು ಸದಾ ಸುಖಮುಖವಿರುವ ಈ ವಿಷ್ಣುರೂಪಿ ದೇವನನ್ನು ಧ್ಯಾನಿಸುತ್ತೇನೆ. ಈ ಧ್ಯಾನವು ಎಲ್ಲ ವಿಘ್ನಗಳನ್ನು (ಅಡಚಣೆಗಳನ್ನು) ದೂರಮಾಡಲು ಸಹಾಯಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
3.ಬುದ್ಧಿ ಸ್ಮರಣೆ ಸ್ಲೋಕ:
ಓಂ ಶ್ರೀ ಗಂ ಗಣಪತಯೇ ನಮಃ |
ಅರ್ಥ: ಶ್ರೀ ಗಣಪತಿಗೆ ನಮಸ್ಕಾರಗಳು. ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವ ಮೊದಲು, ವಿಘ್ನಗಳನ್ನು ದೂರಮಾಡಲು ಉಚ್ಛರಿಸಲ್ಪಡುವ ಮಂತ್ರವಾಗಿದೆ.
4.ಗಣಪತಿ ಸ್ತೋತ್ರ:
ಗಜಾನನಂ ಭೂತಗಣಾದಿ ಸೇವಿತಂ ಕಪಿತ್ತಜಂಬೂಫಲಸಾರ ಭಕ್ಷಿತಮ್ | ಉಮಾಸುತಂ ಶೋಕವಿನಾಶಕಾರಣಂ ನಮಾಮಿ ವಿಘ್ನೇಶ್ವರ ಪಾದಪಂಕಜಮ್||
ಅರ್ಥ:ಗಜಾನನ ಎಂಬ ದೇವನನ್ನು ಭೂತಗಣಗಳು ಆರಾಧಿಸುತ್ತವೆ. ಕಪಿತ್ತ ಮತ್ತು ಜಂಬೂಫಲಗಳನ್ನು ಆಸ್ವಾದಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಈ ದೇವರು, ಪಾರ್ವತಿಯ (ಉಮಾ) ಪುತ್ರನಾಗಿದ್ದು, ಶೋಕವನ್ನು (ದುಃಖವನ್ನು) ನಾಶಮಾಡುವ ಶಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ. ನಾನು ವಿಘ್ನೇಶ್ವರನ ಪಾದಪದ್ಮಗಳಿಗೆ ನಮಿಸುತ್ತೇನೆ.
5.ಗಣೇಶ ಸ್ಮರಣಾ ಸ್ಲೋಕ:
ಸಿದ್ಧಿ ಬುದ್ಧಿ ಸಮಾರೂಢಂ ಸಿದ್ಧಿಭ್ಯಾಮ್ ಅಚ್ಯುತಂ ಬಲಮ್ |
ಕವಿಂ ಪೂಜಯಂ ನಿತ್ಯಂ ಗಣೇಶಂ ಹೃತ್ಪದ್ಮೇ ಸದಾ ಭಜೇ ||
ಅರ್ಥ: ಸಿದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಬುದ್ಧಿಯಿಂದ ಆರೂಢನಾಗಿರುವ, ಅಚ್ಯುತ ಮತ್ತು ಬಲದಿಂದ ಪರಿಪೂರ್ಣನಾಗಿರುವ ಕವಿಯನ್ನು, ನಿತ್ಯವೂ ಪೂಜಿಸಿ, ಹೃದಯಪದ್ಮದಲ್ಲಿ ಸದಾ ಗಣೇಶನನ್ನು ಭಜಿಸು.ಈ ಸ್ಲೋಕಗಳನ್ನು ನಿತ್ಯವೂ ಪಠಿಸುವುದರಿಂದ, ಗಣೇಶನ ಕೃಪೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಶ್ರದ್ಧೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು.
ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಗಣೇಶೋತ್ಸವ – ಸಮೂಹದ ಹಬ್ಬ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನ ಆಚರಣೆ
ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಗಣೇಶೋತ್ಸವವು ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಗವಾಗಿದೆ. ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿಯನ್ನು ಮನೆಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸುವ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಇದ್ದರೂ, “ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಗಣೇಶೋತ್ಸವ”ವು ಸಮುದಾಯದ ಸಹಭಾಗಿತ್ವವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ಈ ಹಬ್ಬವು ಸಮೂಹದ ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನ ಸಂಕೇತವಾಗಿದ್ದು, ಸಮಾಜದ ಎಲ್ಲ ವರ್ಗದ ಜನರನ್ನು ಒಂದು ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ಹಬ್ಬದ ಮೂಲವು 1893ರಲ್ಲಿ ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ ಲೋಕಮಾನ್ಯ ತಿಲಕರ ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಅಡಗಿದೆ. ಬ್ರಿಟಿಷರ ಆಡಳಿತದ ವಿರುದ್ಧ ಜನರಲ್ಲಿ ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನ ಭಾವನೆ ಮೂಡಿಸಲು ಮತ್ತು ದೇಶಭಕ್ತಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ತಿಲಕರು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಗಣೇಶೋತ್ಸವವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಇದು ಈಗ ಒಂದು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಆಚರಣೆಯಾಗಿ ರೂಪಾಂತರಗೊಂಡಿದೆ, ಎಲ್ಲಾ ವರ್ಗದ ಜನರು ಇದರಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಗಣೇಶೋತ್ಸವದಲ್ಲಿ, ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಮುಕ್ತಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಗಣೇಶನ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿ, ಅದಕ್ಕೆ ಪೂಜೆ, ಹಾರತಿ, ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಹಮ್ಮಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ನೃತ್ಯ, ಸಂಗೀತ, ನಾಟಕ, ಮತ್ತು ಜಾನಪದ ಕಲೆಗಳು ಈ ಹಬ್ಬದ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದು, ಪ್ರತಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವೂ ಸಮಾಜದ ಏಕತೆಯನ್ನು ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ಹಬ್ಬಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ಹಬ್ಬದ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವೆಂದರೆ ಗಣೇಶನ ಮೂರ್ತಿಯ ವಿಸರ್ಜನೆ. ಇದೊಂದು ಸಂತಸದ ಶೋಭಾಯಾತ್ರೆಯಾಗಿ, ವಾದ್ಯ ಮೇಳ, ಪಟಾಕಿ ಸಿಡಿತ, ಹಾಗೂ ಜನಸಮೂಹದ ಉತ್ಸಾಹದೊಂದಿಗೆ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಜನರು ಎಲ್ಲಿಂದಲೋ ಸೇರಿ, ಈ ಹಬ್ಬದ ಅಂತಿಮ ಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಸಂತಸದಿಂದ, ಭಾವನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಗಣೇಶೋತ್ಸವವು ಕೇವಲ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲ, ಅದು ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಮಹತ್ವವನ್ನು, ಸಮುದಾಯದ ಏಕತೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಪರಸ್ಪರ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಹಬ್ಬವು ನಮ್ಮ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಸಂತಸ, ಶಾಂತಿ, ಮತ್ತು ಸಮಾನತೆಯನ್ನು ತರಲು ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಯಾಗಿದೆ.
ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಗಣೇಶೋತ್ಸವ”ದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿ, ಸಮೂಹದ ಜಾಗೃತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರೀತಿಯ ಬಾಂಧವ್ಯವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಿ. ಗಣೇಶನ ಆಶೀರ್ವಾದದಿಂದ ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಬದುಕು ಸಮೃದ್ಧವಾಗಲಿ, ಉತ್ತಮವಾಗಲಿ.