ಅಧಿಕಾರದ ಅಂಧ ಹಂಬಲಕ್ಕೆ ವಿರಾಮ ನೀಡುವ ಜಾಗೃತಿ ಅಭಿಯಾನ
ಪರಿಚಯ
ಮಾನವನ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ “ಅಧಿಕಾರ” ಎನ್ನುವುದು ಆಕರ್ಷಣೆ, ಗೌರವ, ಭರವಸೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವದ ಸಂಕೇತ. ಆದರೆ ಇದೇ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ಕೆಲವರು ನೈತಿಕತೆ, ಸಮಾನತೆ, ನೀತಿ, ಒಗ್ಗಟ್ಟು ಹಾಗೂ ಮಾನವೀಯ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಬಲಿದಾನ ಮಾಡುವ ಸ್ಥಿತಿಯೂ ನಮ್ಮ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ಇದನ್ನೇ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ “ಕುರ್ಚಿಗಾಗಿ ಕಿತ್ತಾಟ” ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಈ ಅಭಿಯಾನವು ಅಧಿಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ಜಗಳವಾಡುವ, ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ವಿಭಜಿಸುವ, ಅಸಹಕಾರ ಉಂಟುಮಾಡುವ ಮನೋಭಾವಕ್ಕೆ ತಡೆಯೊಡ್ಡಿ—
ಸ್ಥಾನಕ್ಕಿಂತ ಕೌಶಲ್ಯ,
ಕುರ್ಚಿಗಿಂತ ಕರ್ತವ್ಯ,
ಹುದ್ದಿಗಿಂತ ಮೌಲ್ಯ,
ಆಧಿಪತ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಒಗ್ಗಟ್ಟು
ಎಂಬುದನ್ನು ಜನಮಾನಸದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಸುವುದು.
ಏಕೆ ಈ ಅಭಿಯಾನ ಅಗತ್ಯ?
1. ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಶಾಂತಿ ಹಾಳಾಗುತ್ತಿದೆ
ಸಂಘಟನೆಗಳು, ಮಂದಿರ ಸಮಿತಿಗಳು, ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್, ಸಹಕಾರಿ ಸಂಘಗಳು, ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು—ಎಲ್ಲೆಡೆ ಸ್ಥಾನಕ್ಕಾಗಿ ನಡೆಯುವ ಜಗಳದಿಂದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಗುರಿಗಳು ತಪ್ಪಿ ಮಾನವೀಯತೆಯೇ ಹಾಳಾಗುತ್ತದೆ.
2. ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ನೈತಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಕುಸಿತ
ಕುರ್ಚಿ ದೊರಕಬೇಕೆಂದರೆ ಹಣ, ಪ್ರಭಾವ, ಪಕ್ಷಪಾತ, ಗುಂಪುಗಾರಿಕೆ ಮುಖ್ಯ ಎಂದಂತೆ ಮಕ್ಕಳಿಗೂ ದೊಡ್ಡವರಿಗೂ ತಪ್ಪು ಸಂದೇಶ ಹೋಗುತ್ತದೆ.
3. ನಿಜವಾದ ಸೇವಕರು ಕಡೆಗಣನೆ
ಸತ್ಪ್ರಜ್ಞೆ, ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆಯೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವವರು ಬೆಂಬಲವಿಲ್ಲದೆ ಹಿಂಬದಿಗೆ ತಳ್ಳಿ ಹಾಕಲ್ಪಡುತ್ತಾರೆ.
4. ಕುಟುಂಬ-ಸ್ನೇಹಿತರಲ್ಲಿಯೂ ಬಿರುಕು
ಹುದ್ದೆಗಾಗಿ ಮನುಷ್ಯರು ತಮ್ಮ ಅತ್ಮೀಯರನ್ನೂ ಬಳಸಿ ರಾಜಕೀಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ—ಇದರಿಂದ ಸಂಬಂಧಗಳಲ್ಲಿ ದೂರ.
5. ‘ಸೇವೆ’ ಎಂಬ ಮೌಲ್ಯ ದಿಕ್ಕುತಪ್ಪುತ್ತಿದೆ
ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಸೇವೆ ಮಾಡಲು ಬಂದವರು ‘ಸೇವೆ’ ಬಿಟ್ಟು ‘ಗಳಿಗೆ’ ಕಡೆಗೆ ಓಡುತ್ತಾರೆ.
ಕುರ್ಚಿಗಾಗಿ ಕಿತ್ತಾಟ ಉಂಟಾಗುವ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣಗಳು
1. ಅಧಿಕಾರದ ಮೋಹ
ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದ್ದರೆ ಗೌರವ, ಪ್ರಭಾವ, ಗೌರವ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ ಎಂಬ ತಪ್ಪು ಕಲ್ಪನೆ.
2. ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸ್ವಾರ್ಥ
ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವ ಬದಲು ಸ್ವಂತ ಲಾಭ, ಸ್ವಂತ ಪ್ರಚಾರ.
3. ರಾಜಕೀಯದ ನುಸುಳಿಕೆ
ಪ್ರತಿ ಹುದ್ದೆಯ ಹಿಂದೆ ರಾಜಕೀಯ ಬಲ, ಹಣಬಲ, ಒತ್ತಡ.
4. ಅಹಂಕಾರ ಮತ್ತು ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಸ್ವಭಾವ
“ನಾನೇ ಮುಖ್ಯ” ಎಂಬ ಅತಿಯಾದ ಆತ್ಮಾಭಿಮಾನದಿಂದ ಗುಂಪುಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಭಿನ್ನತೆ.
5. ಪಾರದರ್ಶಕ ಆಯ್ಕೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಕೊರತೆ
ಯೋಗ್ಯರಿಗಲ್ಲ, ಬಲವಂತರಿಗೆ ಸ್ಥಾನ.
ಅಭಿಯಾನದ ಗುರಿಗಳು
1. ಜನರಲ್ಲಿ ಜಾಗೃತಿ
ಸ್ಥಾನಕ್ಕಾಗಿ ಜಗಳ ಏಕೆ ತಪ್ಪು, ಅದರ ದುಷ್ಪರಿಣಾಮಗಳು ಏನು—ಇವುಗಳನ್ನು ಜನರಿಗೆ ತಿಳಿಸುವುದು.
2. ಒಗ್ಗಟ್ಟು ನಿರ್ಮಾಣ
ಸಂಸ್ಥೆ, ಗ್ರಾಮ, ಸಮಾಜ ಎಲ್ಲವೂ ಜಗಳವಿಲ್ಲದ ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನಿಂದ ಬೆಳೆಯಬೇಕು.
3. ನೈತಿಕ ನಾಯಕತ್ವ ಬೆಳೆಸುವುದು
ಯೋಗ್ಯತೆ, ಕೌಶಲ್ಯ, ಸಂವಿಧಾನಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಮೇಲೆ ಹುದ್ದೆ ಬರಬೇಕು.
4. ಪಾರದರ್ಶಕ ಆಯ್ಕೆ ಪದ್ಧತಿ
ಚುನಾವಣೆ, ವಿರೋಧ ಸ್ವರ, ಸಂವಾದ—ಇವುಗಳ ಮೂಲಕ ನ್ಯಾಯಬದ್ಧ ಆಯ್ಕೆ.
5. ಯುವಜನರಲ್ಲಿ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಕಟ್ಟಿಕೊಡುವುದು
ಭವಿಷ್ಯದ ನಾಯಕರು ಸ್ವಾರ್ಥಕ್ಕಿಂತ ಸೇವೆಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು.
ಅಭಿಯಾನದ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ (Activities)
1. ಜಾಗೃತಿ ಸಮ್ಮೇಳನ
ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ, ಗ್ರಾಮಸ್ಥರಿಗೆ ಅಧಿಕಾರದ ನೈತಿಕತೆಯ ಕುರಿತು ತಜ್ಞರಿಂದ ಉಪನ್ಯಾಸ.
2. ನಾಟಕ/ಸ್ಕಿಟ್ ಪ್ರದರ್ಶನ
ಕುರ್ಚಿಗಾಗಿ ಜಗಳದ ಹಾಸ್ಯಾಸ್ಪದ ಹಾಗೂ ದುಃಖಕರ ಮುಖವನ್ನಿಲ್ಲಿರುವ ನಾಟಕ.
3. ನೈತಿಕ ನಾಯಕತ್ವ ತರಬೇತಿ
ಯೋಗ್ಯತೆ
ಪಾರದರ್ಶಕತೆ
ಕರ್ತವ್ಯ
ಜನಸೇವೆಯ ಮೌಲ್ಯ
ಇದು ನಾಯಕರಿಗೆ ನೀಡುವ ವಿಶೇಷ ತರಬೇತಿ.
4. ಗುಂಪು ಸಂವಾದ
ವಿಭಜನೆಗೊಂಡ ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ಒಂದೇ ವೇದಿಕೆಗೆ ಕರೆದು ಮಾತುಕತೆ.
5. ಸಾಮಾಜಿಕ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ
“ಸ್ಥಾನಕ್ಕಾಗಿ ಜಗಳವಲ್ಲ, ಸೇವೆಗಾಗಿ ಸನ್ನದ್ಧ” ಎಂಬ ಸಮೂಹ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ.
6. ಸಾಹಿತ್ಯ, ಪೋಸ್ಟರ್ ಮತ್ತು ಘೋಷಣೆಗಳು
“ಕುರ್ಚಿ ಬದಲಾಗಬಹುದು, ಮೌಲ್ಯ ಬದಲಾಗಬಾರದು.”
“ಸ್ಥಾನದ ಮೇಲೆ ಜಗಳವಲ್ಲ, ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ಗುಣವಿರಲಿ.”
“ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಹೋರಾಟ ಬೇಡ—ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಕೈಜೋಡಿಸೋಣ.”
ಕುರ್ಚಿಗಾಗಿ ಕಿತ್ತಾಟದ ನೈಜ ಉದಾಹರಣೆಗಳು (ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಕಾಣುವವು)
ದೇವಾಲಯದ ಸಮಿತಿ ಆಯ್ಕೆಯಲ್ಲಿ ಜಗಳ
ಶಾಲಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಮಿತಿ ಸ್ಥಾನಕ್ಕಾಗಿ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಭೇದ
ಸಹಕಾರಿ ಸಂಘಗಳ ಚುನಾವಣೆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬಿರುಕು
ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳ ಒಳ ಜಗಳಗಳು
ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿ ಸದಸ್ಯರ ಮಧ್ಯೆ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ವೈಮನಸ್ಸು
ಕ್ರೀಡಾ/ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂಘಗಳಲ್ಲಿ ಗುಂಪು-ಗುಂಪಾಗಿ ವಿಭಜನೆ
ಈ ಎಲ್ಲಾ ಉದಾಹರಣೆಗಳು ಸಂಘಟನೆಗಳ ಉದ್ದೇಶವೇ ಸೋಲಿಸುತ್ತವೆ.
ಅಭಿಯಾನದ ಪರಿಣಾಮಗಳು (Expected Outcomes)
✔ ಶಾಂತಿ, ಸಮರಸತೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ
✔ ಜಗಳ, ಗುಂಪುಗಾರಿಕೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ
✔ ಯೋಗ್ಯರಿಗೆ ಅವಕಾಶ ಲಭಿಸುತ್ತದೆ
✔ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಕಾರ್ಯದಕ್ಷತೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ
✔ ಸೇವೆಗೆ ಆದ್ಯತೆ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ
✔ ಸಮಾಜ ಮೌಲ್ಯಾಧಾರಿತವಾಗುತ್ತದೆ
ಸಾರಾಂಶ
“ಕುರ್ಚಿಗಾಗಿ ಕಿತ್ತಾಟ” ಎನ್ನುವುದು ನಮ್ಮ ಸಮಾಜದ ಸತ್ಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ. ಆದರೆ ಈ ಅಭಿಯಾನ ನಮ್ಮನ್ನು ನೆನಪಿಸುತ್ತದೆ:
“ಅಧಿಕಾರ ಎಂದರೆ ಸೇವೆಯ ಜವಾಬ್ದಾರಿ;
ಅದು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸ್ವಾರ್ಥಕ್ಕಾಗಿ ಅಲ್ಲ.”
ಸಂಸ್ಥೆ, ಸಮಾಜ, ಪರಂಪರೆ ಮತ್ತು ಜನಸೇವೆ—ಇವೆಲ್ಲವೂ ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನಿಂದಲೇ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ;
ಜಗಳದಿಂದಲ್ಲ.
ಈ ಅಭಿಯಾನ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ನಡೆಯುವ ಅನಗತ್ಯ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ವಿರಾಮಕೊಟ್ಟು,
ಒಗ್ಗಟ್ಟು • ಸೇವೆ • ಮೌಲ್ಯ • ನೈತಿಕತೆ
ಇವನ್ನೇ ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಜೀವನದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕವಾಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ಒತ್ತಾಯಿಸುತ್ತದೆ.