ಸೇವೆಯಿಂದ ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರದಿಂದ ಸೇವೆಗೆ ಬದಲಾವಣೆ ಮಾನವ ಜೀವನದ ಎರಡು ಮುಖ್ಯಮೂಲ ಕಲ್ಪನೆಗಳಾದ ತ್ಯಾಗ ಮತ್ತು ಲಾಭಕ್ಕಾಗಿ ಪರಿಶ್ರಮದ ನಡುವೆ ಇರುವ ಸಂಗತಿಯನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಸೇವೆಯು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಪರೋಪಕಾರಕ್ಕೆ, ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಬೇರೆಯವರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಮತ್ತು ನಿಸ್ವಾರ್ಥತೆಯಿಂದ ಕೆಲಸಮಾಡುವ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕೆ ತೋರುವ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ಇದರ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿಯೇ ವ್ಯಾಪಾರವು ಲಾಭವನ್ನು, ವೈಯಕ್ತಿಕ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಮುಂದು ವರಿಯುವದು. ಈ ಎರಡರ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆ ಹೇಗೆ ನಡೆಯಬಹುದು ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ವಿವರಿಸಿ, ಹೆಚ್ಚು ಗಾಢವಾದ ಚಿತ್ರಣ ನೀಡಬಹುದು.
1. ಸೇವೆಯಿಂದ ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ಬದಲಾವಣೆಯ ಹಂತಗಳು:
ಸೇವೆಯಿಂದ ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ಬದಲಾವಣೆಯು ಯಾವಾಗಲೂ ಸೇವಾ ಮನೋಭಾವದಿಂದ ಆರಂಭವಾಗಿ, ಅದರ ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಪತ್ತು ಹಾಗೂ ವ್ಯಾಪಕತೆಯನ್ನು ಕಂಡು ಬಂಡವಾಳದ ಬದಲಾಗುವ ಸ್ಥಿತಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಸೇವೆಯನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಚಿರಸ್ಥಾಯಿಯಾಗಿಸಲು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರಿಗೆ ತಲುಪಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವ ಕ್ರಮವಾಗಿರಬಹುದು.
a. ಆರ್ಥಿಕ ಅಂಶದ ಪ್ರಾರಂಭ:
ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ, ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿ ತನ್ನ ಸೇವೆಯನ್ನು ನಿಸ್ವಾರ್ಥವಾಗಿ ಮಾಡುವಾಗ, ಈ ಸೇವೆಯ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ ಅದನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಮಾಡಲು ಉತ್ಸುಕನಾಗುತ್ತಾನೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಶಿಕ್ಷಣ ಸೇವೆ ಮಾಡಲು ಮುಂದಾದವರು, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಹಾಗೂ ಉತ್ತಮ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ನೀಡಲು, ಇದರ ಆರ್ಥಿಕ ನೆರವು ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲು ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
b. ಅನುದಾನದಿಂದ ಸ್ವಯಂ ನಿಭಾಯಿಸುವ ತಂತ್ರ:
ಸೇವೆಯ ಕಾರ್ಯವು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ನಡೆಯಲು ಅನುದಾನಗಳು ಅಥವಾ ದಾನಿಗಳ ಮೇಲೆಯೇ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಸಮಯದ ಕೃಮದಲ್ಲಿ ಈ ಅನುದಾನಗಳು ಕಡಿಮೆಯಾಗಲು ಅಥವಾ ಬೇಕಾದಷ್ಟಾಗಿ ದಾನಿಗಳು ದೊರೆಯದ ಸಂದರ್ಭಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಬಹುದು. ಆಗ, ಸೇವೆಯ ಕಾರ್ಯವು ನಿರಂತರವಾಗಿರಲು ಸ್ವಯಂ ಸಂಪಾದನೆಯ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಅನಿವಾರ್ಯ.
c. ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಸೇವೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸುವುದು:
ಸೇವೆಯನ್ನು ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ರೂಪಿಸುವುದು ಇದಕ್ಕೆ ವೃತ್ತಿಪರ ಸ್ಪರ್ಶವನ್ನು ತರಲು ಸಹಾಯಮಾಡುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಒಂದು ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವಾ ಸಂಸ್ಥೆ, ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಮುಕ್ತ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಇದು ವ್ಯಾಪಕ ಸೇವೆಯಾಗಲು ಬೇಕಾದ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಬೇಕು. ಆದ್ದರಿಂದ, ಅದು ಖಾಸಗಿ ಹಾಸ್ಟೆಲ್ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ನೀಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದಲೂ ಅಸಹಾಯಕರಿಗೆ ಕಡಿಮೆ ದರದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಉಚಿತ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಒದಗುತ್ತದೆ.
d. ನಿಮ್ಮ ಸೇವೆಯನ್ನು ಬ್ರಾಂಡ್ ಮಾಡುವುದು:
ಸೇವೆಯನ್ನು ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ರೂಪಿಸಿದಾಗ, ಅದನ್ನು ಬ್ರಾಂಡ್ ಮಾಡುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ. ಇದು ಹೆಚ್ಚು ಜನರಿಗೆ ತಲುಪುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿ, ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಬಳಕೆ, ಪ್ರಚಾರ, ಮತ್ತು ಮಾರಾಟದ ಮೂಲಕ ಲಾಭವನ್ನು ಒದಗಿಸುವಂತ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸೇವೆವು ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ಬದಲಾದಾಗ, ಬ್ರಾಂಡ್ ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಕೌಶಲಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು, ವ್ಯವಹಾರದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ತಾವು ಹೇಗೆ ಬೇರೆಯವರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
2. ವ್ಯಾಪಾರದಿಂದ ಸೇವೆಗೆ ಬದಲಾವಣೆಯ ಹಂತಗಳು:
ವ್ಯಾಪಾರದಿಂದ ಸೇವೆಗೆ ಬದಲಾವಣೆಯು ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ಲಾಭ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಸಾಧನೆಯ ಮೂಲಕ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸು ಕಂಡ ನಂತರ, ವ್ಯಕ್ತಿಯು ತನ್ನ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಅಥವಾ ಸಮಯವನ್ನು ಬೇರೆಯವರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಮುಡುಪಾಗಿಸಬೇಕೆಂಬ ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ನಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
a. ಲಾಭದ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಮೀರಿ, ಪರೋಪಕಾರದ ಅರಿವು:
ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸು ಕಂಡಿದ್ದೇನೆಂಬ ಭಾವನೆ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ತೃಪ್ತಪಡಿಸಿದರೂ, ಅದರಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂತೃಪ್ತಿ ಮತ್ತು ಆನಂದವು ದೊರೆಯುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಅರಿವು ಆತನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಮೂಡುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ, ಅವನು ತಾನು ಗಳಿಸಿದ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಹಿಂತಿರುಗಿಸಲು ಉತ್ಸುಕನಾಗುತ್ತಾನೆ.
b. ಸಮಾಜದ ಮತ್ತು ಬಲವಂತಿತನದ ಮೇಲೆ ಗಮನ:
ವ್ಯಾಪಾರ ನಡೆಸುವವರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಗ್ರಾಹಕರು ಅಥವಾ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯನ್ನೂ ಕೂಡ ಗಮನಿಸುವ ಮನೋಭಾವ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಅದು ಬದಲಾಗುವಾಗ, ಲಾಭವನ್ನು ಕಾದಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ನೇರವಾಗಿ ಬೇರೆಯವರ ಹಿತಕ್ಕಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವು ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ.
c. ಸೇವೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ ಹತ್ತಿರ ಸಂಬಂಧ:
ಈ ಬದಲಾವಣೆಯು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಲಾಭವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಸೇವೆಗೆ ಬರುವ ಮೂಲಕವೇ ನಡೆಯುವುದಿಲ್ಲ. ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿಯೇ ಸೇವೆಯ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಕಂಪನಿಗಳು ತಮ್ಮ ಲಾಭದ ಒಂದು ಭಾಗವನ್ನು ಸಮಾಜದ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ ಕೆಲಸಗಳಿಗೆ ಮೀಸಲಿಡುತ್ತವೆ. ಇದನ್ನು ನಾವು ‘ಕಂಪನಿಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜವಾಬ್ದಾರಿ’ (Corporate Social Responsibility – CSR) ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತೇವೆ.
d. ಅಹಿಂಸೆಯ ತತ್ವದ ಅನುಸರಣೆ:
ಜೈನ, ಬೌದ್ಧ, ಮತ್ತು ಗಾಂಧೀ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಗಳಲ್ಲಿ, ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿ ಸಮರ್ಥ ಮತ್ತು ಪರಸ್ಪರ ಪ್ರೀತಿಯ ತತ್ವವನ್ನು ಅಳವಡಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಧಾರ್ಮಿಕತೆಗೆ ಬದಲಾಗುವ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಗಮನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವ್ಯಾಪಾರದ ಕಾರ್ಯವು ಬೇರೆಯವರಿಗೆ ಹಾನಿಯುಂಟು ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ, ಹಕ್ಕುಚ್ಯುತಿ ಮಾಡಬಾರದು, ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯವನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಬೇಕು ಎಂಬ ನೈತಿಕತೆಯನ್ನು ಸೇವೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಅಳವಡಿಸಬಹುದು.
3. ಸೇವೆಯಿಂದ ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೂ, ವ್ಯಾಪಾರದಿಂದ ಸೇವೆಗೆ ಹೊಂದಾಣಿಕೆ:
ಇದರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಮುಖ್ಯವಾದ ಅಂಶವೆಂದರೆ, ಸೇವೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ ಎರಡೂ ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಪರಸ್ಪರ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿವೆ. ಯಾವುದಾದರೂ ಸೇವೆಯನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ವ್ಯಾಪಾರದ ನಿರ್ವಹಣೆ, ಹಣಕಾಸು ಸಂಗ್ರಹಣೆ, ಮತ್ತು ವಿತರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತೆಯೇ, ವ್ಯಾಪಾರವು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಅಥವಾ ಸಮಾಜದ ಕಲ್ಯಾಣವನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ತನ್ನ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದು.
a. ಸೇವೆಗೇ ವ್ಯಾಪಾರದ ಉಪಯೋಗ:
ಸೇವೆಯನ್ನು ವ್ಯಾಪಾರ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿದಾಗ, ಅದು ಹೆಚ್ಚು ಜನರಿಗೆ ತಲುಪುತ್ತದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಅದು ಸ್ವಾವಲಂಬಿ ಆಗುತ್ತದೆ. ಲಾಭಕ್ಕಾಗಿ ಮಾಡದಿದ್ದರೂ, ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಜನರಿಗೆ ತಲುಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಬಡಜನರಿಗೆ ವಸತಿ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸುವ ಆಕಾಂಕ್ಷೆ ಒಂದು ಹಂತದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಬದಲಾಗುವುದು.
b. ವ್ಯಾಪಾರವೇ ಸೇವೆಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕ:
ವ್ಯಾಪಾರದಿಂದ ಸಂಪತ್ತು ಗಳಿಸಿದವರು, ತಮ್ಮ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಹಿಂದಿರುಗಿಸುವ ಮನೋಭಾವವನ್ನು ಬೆಳೆಸುತ್ತಾರೆ. ಇದು ತಮ್ಮ ಸಂಪತ್ತಿನಿಂದ ಬೇರೆಯವರ ಜೀವನವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಯತ್ನಿಸುವ ಹಾದಿಯಾಗಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಉದ್ಯಮಿಗಳು ಮತ್ತು ಧನಿಕರು ಶಿಕ್ಷಣ, ಆರೋಗ್ಯ, ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮುಂತಾದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬೃಹತ್ ಸೇವಾ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ.
ಸೇವೆಯಿಂದ ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರದಿಂದ ಸೇವೆಗೆ ತತ್ತ್ವದ ಪ್ರಮುಖತೆ:
- ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಮಾಧಾನ: ಸೇವೆಯಿಂದ ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗುವವರು ತಮ್ಮ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಮಾಧಾನವನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಈ ಬದಲಾವಣೆ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಶ್ರೇಯೋಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಬೇರೆಯವರ ಜೀವನದಲ್ಲೂ ಒಳ್ಳೆಯ ಕೀರ್ತಿಯನ್ನು ತರುವ ಕೆಲಸವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ವಿದ್ಯಾವಂತ ನಿರ್ವಹಣೆ: ವ್ಯಾಪಾರದ ಕೌಶಲಗಳನ್ನು ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿದಾಗ, ಅದನ್ನು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲು, ಮತ್ತು ಅದರಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಜನರಿಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಬಹುದು.
- ಪರಸ್ಪರ ಸಹಕಾರ: ಸೇವೆಯಿಂದ ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೂ, ವ್ಯಾಪಾರದಿಂದ ಸೇವೆಗೆ ಬದಲಾವಣೆಯು ಪರಸ್ಪರ ಸಹಕಾರಕ್ಕೆ ತಂತೆಯಂತಿರುತ್ತದೆ. ಸೇವೆಯು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಧೈರ್ಯ, ಶ್ರದ್ಧೆ ಮತ್ತು ತ್ಯಾಗದ ಮೇಲೆ ನೆಲೆಸಿದರೆ, ವ್ಯಾಪಾರವು ಲಾಭದ ವಿಚಾರವನ್ನು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಹಿತಕಾರಿಯಾಗಲು ನಂಬಿಕೆ ಇಡುತ್ತದೆ.
ಮುಗಿಯುವ ಮಾತು:
ಸೇವೆಯಿಂದ ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರದಿಂದ ಸೇವೆಗೆ ಬದಲಾವಣೆಯು ಮಾನವ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸತತ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿ ಸಮತೋಲನ ಸಾಧಿಸುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ.