ಪರಿಚಯ
ದೇವಾಲಯಗಳು ಕೇವಲ ದೇವರನ್ನು ಪೂಜಿಸುವ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲ; ಅವು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ, ಭೌತಿಕ ಹಾಗೂ ಮಾನಸಿಕ ಶುದ್ಧೀಕರಣದ ಕೇಂದ್ರಗಳು. ಮಾನವನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಆತ್ಮೀಯ ಶಾಂತಿ, ಧ್ಯಾನ, ಪ್ರಾರ್ಥನೆ, ಭಕ್ತಿ, ಹಾಗೂ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪ್ರಗತಿಯು ಮಹತ್ವದ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ದೇವಾಲಯಗಳಿಗೆ ಹೋಗುವುದರಿಂದ ಮನಸ್ಸು ಶುದ್ಧಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಒತ್ತಡ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ, ಆತ್ಮಬಲ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ.
ಈ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಶಾರೀರಿಕ ರೋಗಗಳಿಗೆ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು ಇದ್ದಂತೆ, ಆತ್ಮೀಯ ಕಷ್ಟಗಳಿಗೆ, ಮಾನಸಿಕ ಉದ್ವೇಗಕ್ಕೆ ದೇವಾಲಯಗಳೇ ಚಿಕಿತ್ಸಾಲಯ. ದೇವಾಲಯಗಳ ಪವಿತ್ರ ವಾತಾವರಣ, ಮಂತ್ರೋಚ್ಚಾರಣೆ, ಧೂಪ, ನಾದ, ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಶಾಂತಗೊಳಿಸಿ, ಭಯ, ಕಳವಳ, ಸಂಕಟಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತಿಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯಗಳ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಪ್ರಪಂಚದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಹಾಗೂ ಐತಿಹಾಸಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಪರಿಶೀಲಿಸೋಣ.
1. ದೇವಾಲಯಗಳ ಆವಶ್ಯಕತೆ ಮತ್ತು ಉದ್ದೇಶ
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆ, ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಧ್ಯಾನ ಕೇಂದ್ರ
ದೇವಾಲಯಗಳು ಕೇವಲ ಪೂಜಾ ಸ್ಥಳವಲ್ಲ; ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಕೇಂದ್ರಗಳೂ ಹೌದು.
ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸು ವಿವಿಧ ಚಿಂತೆಗಳಿಂದ ತುಂಬಿರುತ್ತದೆ. ದೇವಾಲಯವು ಮನಸ್ಸನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಧ್ಯಾನ, ಪೂಜೆ, ಹಾಗೂ ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ನಮ್ಮ ಒಳಾಂಗಣ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಬಹುದು.
ಆತ್ಮೀಯ ಶುದ್ಧೀಕರಣ ಮತ್ತು ಸಮತೋಲನ
ನಿಮ್ಮ ಮನಸ್ಸು ಉದ್ವೇಗದಿಂದ ತುಂಬಿದಾಗ, ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಹೋಗುವುದು ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಶಾಂತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ದೇವಾಲಯದ ವಾತಾವರಣವು ಆತ್ಮದ ಒಳಗುಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಸಹಕಾರಿಯಾಗಿದೆ.
ದೈಹಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಅಶುದ್ಧಿಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತಿಯಾಗಲು, ದೇವಾಲಯಗಳು ಆತ್ಮೀಯ ಚಿಕಿತ್ಸಾಲಯ ಎಂಬ ಭೂಮಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ.
2. ದೇವಾಲಯಗಳು ಆತ್ಮಚಿಕಿತ್ಸಾಲಯವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ರೀತಿ
A) ಶಕ್ತಿಯ ಕೇಂದ್ರ – ದೇವಾಲಯದ ಸಂರಚನಾ ವೈಜ್ಞಾನಿಕತೆ
ಪ್ರತಿಯೊಂದು ದೇವಾಲಯವು ಶಕ್ತಿ ಕೇಂದ್ರ ಎಂಬ ಭೂಮಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ. ದೇವಾಲಯದ ರಚನೆ ಹಾಗೂ ಯೋಜನೆಯು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಹಾಗೂ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ ಜನರ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಮತ್ತು ಆತ್ಮಕ್ಕೆ ಶುದ್ಧಿಕರಣವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ದೇವಾಲಯದ ಪ್ರಮುಖ ಶಕ್ತಿಯಂಶಗಳು:
ಗರ್ಭಗುಡಿ:
ಇಲ್ಲಿರುವ ದೇವಮೂರ್ತಿಯು ಶಕ್ತಿ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ.
ಪವಿತ್ರ ಮೂರ್ತಿಯ ಆಲಯ ಎಂದೇ ಗರ್ಭಗುಡಿಯು ಶಕ್ತಿ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ದೇವಾಲಯದ ಮೂರ್ತಿಗಳು ಅಚ್ಚುಕಟ್ಟಾದ ಗಣಿತೀಯ ಅಳತೆಗಳಲ್ಲಿ, ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿತವಾಗಿರುತ್ತವೆ.
ಮೂರ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪನೆ ಮಾಡಿದರೆ, ಶಕ್ತಿಯ ಸ್ಪಂದನೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ.
ಧ್ವಜಸ್ಥಂಭ:
ಇದು ದೇವಾಲಯದ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಮಧ್ಯಾಕರ್ಷಣ ಮಾಡುವ ಸ್ಥಂಭ.
ಇದು ಸಂಸ್ಥಾನದ ಶಕ್ತಿಯ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ ಮಾರ್ಗ:
ದೇವಾಲಯದ ಸುತ್ತಲೂ ಹೋದಾಗ ಶಕ್ತಿಯ ವಲಯವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತೇವೆ.
ದೇವಾಲಯದ ವಾತಾವರಣಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳಲು, ಮನಸ್ಸು ಭಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಲು, ಹಾಗೂ ಆತ್ಮಶುದ್ಧಿ ಪಡೆಯಲು ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ನಂದಿ/ಗರುಡ/ಧ್ವಜ/ದ್ವಾರಪಾಲಕರು:
ದೇವಾಲಯದ ಶಕ್ತಿಯ ತಳಹದಿಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವ ರಕ್ಷಕ ಶಕ್ತಿಗಳು.
ಇವು ದೇವಾಲಯದ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಪರಿಮಿತಗೊಳಿಸಿ, ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತವೆ.
B) ದೇವಾಲಯ ಮತ್ತು ಧ್ವನಿಯ ಪ್ರಭಾವ (ಮಂತ್ರೋಚ್ಚಾರಣ, ಘಂಟಾನಾದ, ಆರತಿ)
ಮಂತ್ರೋಚ್ಚಾರಣೆ:
ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಗಳನ್ನು ಜಪಿಸುವ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಹಳೆಯ ಯುಗದಿಂದಲೂ ಇದೆ.
ಮಂತ್ರಗಳ ಸ್ಪಂದನೆ ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಶಾಂತಿ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
“ಓಂ” ಎಂಬ ಶಬ್ದ ಆತ್ಮಶುದ್ಧಿ, ಮನಸ್ಸಿನ ಸಮತೋಲನ, ಶಕ್ತಿಸಂಚಾರಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.
ಘಂಟಾನಾದ:
ದೇವಾಲಯ ಪ್ರವೇಶಿಸುವಾಗ ಘಂಟೆಯನ್ನು ಹೊಡೆದರೆ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುತ್ತದೆ.
ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಸಜಾಗಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪ್ರಭಾವ ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಆರತಿ ಹಾಗೂ ಧೂಪದ ಪರಿಮಳ:
ಆರತಿ ದೀಪದ ಜ್ವಾಲೆಯು ಮಾನಸಿಕ ಶುದ್ಧಿ ತರುತ್ತದೆ.
ಧೂಪದ ಪರಿಮಳ ಪ್ರಾಣಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ.
C) ದೇವಾಲಯ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಯ ಔಷಧಿಯು (ಪೂಜೆ, ಪ್ರಸಾದ, ಅಭಿಷೇಕ)
ಪೂಜೆ:
ಭಗವಂತನ ಮುಂದೆ ನಮಸ್ಕಾರ ಮಾಡುವುದು ಅಹಂಕಾರವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಪೂಜಾ ವಿಧಾನಗಳು ಮನೋಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತವೆ.
ಪ್ರಸಾದ:
ಪ್ರಸಾದವು ಆಹಾರದ ಶುದ್ಧತೆಯ ಸಂಕೇತ.
ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾದ ಸೇವಿಸುವುದು ಆಂತರಿಕ ಶುದ್ಧತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಅಭಿಷೇಕ:
ದೇವರಿಗೆ ಅಭಿಷೇಕ ಮಾಡಿದರೆ, ಅದರ ಶಕ್ತಿಯ ಆವೇಶನ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಆತ್ಮಕ್ಕೆ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
3. ದೇವಾಲಯಗಳು ಮಾನಸಿಕ ಶಾಂತಿಯ ಕೇಂದ್ರಗಳು
ಪ್ರತಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಜೀವನದ ಒತ್ತಡ, ಆತಂಕ, ದ್ವೇಷ, ಕಳವಳದಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಾನೆ.
ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ಪರಮಾತ್ಮನ ಸಾನ್ನಿಧ್ಯ ಅನುಭವಿಸುವುದು, ಆತ್ಮೀಯ ಶುದ್ಧಿಕರಣಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.
ನಮ್ಮ ಜೀವನದ ಎಲ್ಲ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ದೇವಾಲಯಗಳು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪರಿಹಾರ ನೀಡುತ್ತವೆ.
4. ದೇವಾಲಯ – ಭೌತಿಕ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಸಹಾಯಕ
ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಶುಚಿತ್ವ ಹಾಗೂ ಹೈಜಿನ್ (ಪವಿತ್ರತೆಯನ್ನು) ಕಾಪಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಶಕ್ತಿಯ ಹಾದಿಗಳು, ಧ್ಯಾನ, ಜಪ, ಧ್ವನಿತರಂಗಗಳು ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತವೆ.
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ, ನಮಸ್ಕಾರ, ಮತ್ತು ಜಪಮಾಲೆ – ಇವು ಮನಃಶಕ್ತಿ ಹಾಗೂ ದೇಹದ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಬೆಳೆಸುತ್ತವೆ.
ಸಾರಾಂಶ
“ಆತ್ಮನ ಶುದ್ಧಿ, ಮನಸ್ಸಿನ ಶಾಂತಿ, ಭಕ್ತಿಯ ಬೆಳಕು, ಹಾಗೂ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸುಧಾರಣೆಗೆ ದೇವಾಲಯಗಳೇ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಚಿಕಿತ್ಸಾಲಯ”.
ಪ್ರತಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ದಿನನಿತ್ಯದ ಭೌತಿಕತೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಂಡು ಆತ್ಮವನ್ನು ಮರೆಯಬಾರದು. ದೇವಾಲಯಗಳು ಆತ್ಮಚಿಕಿತ್ಸಾಲಯಗಳಾಗಿದ್ದು, ಇಲ್ಲಿ ಧ್ಯಾನ, ಪೂಜೆ, ಶ್ರದ್ಧೆ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿ ನಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ದೇವಾಲಯಗಳೇ ನಮ್ಮ ಬದುಕಿನ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಶರಣಾಗತಿ