ಜೈನ ಧರ್ಮವು ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಾಚೀನ ಹಾಗೂ ಶ್ರೇಷ್ಠ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಧರ್ಮವಾಗಿದೆ. ಅಹಿಂಸೆ, ಸತ್ಯ, ಅಸ್ತೇಯ, ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯ, ಅಪರಿಗ್ರಹ ಎಂಬ ಪಂಚಮಹಾವ್ರತಗಳ ಮೇರೆಗೆ ಈ ಧರ್ಮವು ಹೆಣಗಿದೆ. ಕಾಲಬಾಹ್ಯವಾಗಿ, ಜೈನರು ತಮ್ಮ ಧಾರ್ಮಿಕ ಜೀವನದ ಶುದ್ಧತೆಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದರೂ, ಇಂದಿನ ಸಮರ್ಥ ಆಧುನಿಕತೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಜೈನ ಸಮಾಜ ತನ್ನ ಮೂಲ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳಿಂದ ದೂರವಾಯಿತಾ? ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಎದ್ದು ಬರಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ.
ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಸಮಗ್ರವಾಗಿ ಉತ್ತರಿಸಲು ಹಳೆಯ ಕಾಲದ ಜೈನ ಆಚಾರಗಳು, ಇಂದಿನ ಸ್ಥಿತಿ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳು, ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರಭಾವಗಳು, ಧಾರ್ಮಿಕ ಶ್ರದ್ಧೆಯ ಪತನ, ಹಾಗೂ ನೈತಿಕತೆಗೆ ಬಂದಿರುವ ಸವಾಲುಗಳು ಎಂಬ ಅಂಶಗಳನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಬೇಕು.
1. ಅಹಿಂಸೆಯ ಹಿನ್ನಡೆ – ಶುದ್ಧ ಜೈನ ಜೀವನದ ಕುಸಿತ?
🔹 ಹಿಂದಿನ ಕಾಲ:
- ಅಹಿಂಸೆ (ಹಿಂಸೆಯಿಂದ ದೂರವಿರುವುದು) ಜೈನ ಧರ್ಮದ ಮೂಲ ತತ್ವವಾಗಿದೆ. ಹಿಂದಿನ ಜೈನರು ಕೇವಲ ಮಾಂಸಾಹಾರವಿರಹಿತ ಬದುಕನ್ನು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಸಸ್ಯಹಿಂಸೆಯನ್ನೂ ಮಿತಿಗೊಳಿಸುವ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ತಮ್ಮ ಆಹಾರ ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು.
- ಜೈನ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಮಠಗಳು, ಗುರುಗಳು, ಹಾಗೂ ಬಸದಿಗಳು ಈ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿಯಾಗಿ ಪಸರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.
🔹 ಇಂದಿನ ಕಾಲ:
- ಇಂದಿನ ಜೈನ ಸಮಾಜದ ಬಹುಭಾಗ ಆಹಾರದಲ್ಲಿನ ಅಹಿಂಸೆಯನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪಾಲಿಸುತ್ತಿದೆ; ಆದರೆ, ಅಹಿಂಸೆ ಕೇವಲ ಆಹಾರಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಲ್ಲ.
- ವ್ಯಾಪಾರ, ಉದ್ಯಮ, ಹಾಗೂ ದಿನನಿತ್ಯದ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಹಿಂಸೆ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ?
- ಜೈನರು ಚರ್ಮದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು, ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು, ಮತ್ತು ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಬಳಕೆ ಮಾಡುತ್ತಿರುವುದು ಅಹಿಂಸೆಯ ವಿರುದ್ಧವೇ?
✔ ಉತ್ತಾರ: ಅಹಿಂಸೆಯ ತತ್ವದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವನ್ನು ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಿ ನೋಡುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ ನಾವು ಮೂಲತಃ ಅಹಿಂಸೆ ತತ್ವವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂಬ ವಾಸ್ತವವಿದೆ.
2. ಅಪರಿಗ್ರಹ – ಆರ್ಥಿಕ ಬದಲಾವಣೆ ಮತ್ತು ಒತ್ತಡ
🔹 ಹಿಂದಿನ ಕಾಲ:
- ಜೈನರು ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಆಸ್ತಿ ಸಂಪಾದನೆ ಮಾಡದೇ, ಸೀಮಿತ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಹೊಂದಿ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಹಿತವನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು.
- ಸಾಧಾರಣ ಜೀವನ ಶೈಲಿ ಮತ್ತು ದಾನ ಧರ್ಮ ಬಹು ಮುಖ್ಯವಾಗಿತ್ತು.
- ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಹಣದ ಲಾಭಕ್ಕಿಂತ ನೈತಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳಿಗೆ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು.
🔹 ಇಂದಿನ ಕಾಲ:
- ಜೈನರು ವ್ಯಾಪಾರ, ಕೈಗಾರಿಕೆ, ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ಸಮುದಾಯವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಹಣ ಮತ್ತು ಆಸ್ತಿಯ ಮೇಲಿನ ಆಸಕ್ತಿಯಿಂದ, ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ ಮಂಕಾಗಿದೆಯೇ?
- ಅಪರಿಗ್ರಹ ತತ್ವವನ್ನು ಮರೆತು, ದೇಶ-ವಿದೇಶದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ವಾಣಿಜ್ಯ ತಾಣಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
- ದಾನ ಧರ್ಮದ ಬದಲು ಅಮಿತ ಸಂಪತ್ತು, ವ್ಯಾಪಾರ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧೆ, ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನವಿಲ್ಲದ ಅನುಸರಣೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.
✔ ಉತ್ತಾರ: ಜೈನ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಅಪರಿಗ್ರಹ ತತ್ವ ಕುಸಿತವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಜೈನ ಧರ್ಮದ ಶ್ರದ್ಧೆಯ ಕುಂದುವಿಕೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಬಹುದೇ? ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಎದ್ದು ಬರುತ್ತದೆ.
3. ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಯಮದ ಕ್ಷೀಣತೆ
🔹 ಹಿಂದಿನ ಕಾಲ:
- ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯ (ಸಂಯಮ) ಮತ್ತು ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ ಜೈನ ಧರ್ಮದ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು.
- ಮನೋಯತ್ನ ಮತ್ತು ಜೀವನಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಹಳೆಯ ಜೈನ ಪಂಗಡಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತಿತ್ತು.
🔹 ಇಂದಿನ ಕಾಲ:
- ಜೈನ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಆಧುನಿಕತೆಯ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಸಂಯಮದ ಜೀವನ ಶೈಲಿ ಕುಂದಿದೆ.
- ವಿವಾಹೇತರ ಸಂಬಂಧಗಳು, ಪಾರ್ಟಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ತಂಬಾಕು-ಮದ್ಯ ಸೇವನೆ ಮುಂತಾದವು ಜೈನ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿಯೂ ಸಿರಿವಂತರ ನಡುವೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ.
✔ ಉತ್ತಾರ: ನಮ್ಮ ಜೀವನ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿನ ಹಸಿವಿನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ನಾವು ಸಂಯಮದ ಹಾದಿಯನ್ನು ಮರೆಯುತ್ತಿದ್ದೇವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಲೇಬೇಕು.
4. ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳು
🔹 ಹಿಂದಿನ ಕಾಲ:
- ಹಿಂದಿನ ಜೈನರು ದೈನಂದಿನ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ, ಉಪವಾಸ, ತಪಸ್ಸು, ಮತ್ತು ನೈತಿಕ ಬದುಕನ್ನು ಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.
- ಗುರುಗಳು, ಬಸದಿಗಳು, ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಕೇಂದ್ರತೆಯಿಂದ ಜೈನ ಸಮಾಜ ವೈಚಾರಿಕವಾಗಿ ಬಲಶಾಲಿಯಾಗಿತ್ತು.
🔹 ಇಂದಿನ ಕಾಲ:
- ಬಸದಿ ಭೇಟಿ ಕೇವಲ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿದೆ.
- ತಪಸ್ಸು ಮಾಡುವವರು ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದ್ದಾರೆ.
- ಧಾರ್ಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಕಡಿಮೆ ಮಹತ್ವ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.
✔ ಉತ್ತಾರ: ಜೈನ ಧರ್ಮದ ಶ್ರದ್ಧೆಯ ಕೇಂದ್ರ ಬಿಂದುಗಳು ಹಳಸುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ನೋಡಬಹುದು.
5. ನೈತಿಕತೆಯ ಮೇಲೆ ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರಭಾವ
- ಜೈನ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯ ಒತ್ತಡ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.
- ಹಲವಾರು ದೊಡ್ಡ ವ್ಯಾಪಾರಸ್ಥರು ನೈತಿಕ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಬದಿಗಿಟ್ಟು ದುಡ್ಡು ಗಳಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
- ಸತ್ಯ ಮತ್ತು ಅಸ್ತೇಯ ತತ್ವಗಳು ವ್ಯವಹಾರ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತಿವೆ?
✔ ಉತ್ತಾರ: ಇಂದು ಹಣದ ಹಂಗಿನಲ್ಲಿ ಸತ್ಯ ಮತ್ತು ನೈತಿಕತೆ ಮಂಕಾಗುತ್ತಿದೆಯೇ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ನಮಗೆ ಎದ್ದು ಬರುತ್ತದೆ.
ಸಾರಾಂಶ – ನಾವು ಏನು ಮಾಡಬಹುದು?
✔ ಧಾರ್ಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ: ಬಾಲ್ಯದಿಂದಲೇ ಜೈನ ಧರ್ಮದ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಕಲಿಸಬೇಕು.
✔ ಜೀವನ ಶೈಲಿ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಬೇಕು: ಕೇವಲ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ ಮಾತ್ರ ಸಾಕಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಪರಿವರ್ತನೆ ತರಬೇಕು.
✔ ಅಹಿಂಸೆಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬೇಕು: ಕೇವಲ ಆಹಾರದ ಅಹಿಂಸೆಯಲ್ಲ, ಬದುಕಿನ ಎಲ್ಲ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಹಿಂಸೆಯನ್ನು ಪಾಲಿಸಬೇಕು.
✔ ಅಪರಿಗ್ರಹ ತತ್ವವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಬೇಕು: ನಮ್ಮ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಸಮಾಜದ ಹಿತಕ್ಕಾಗಿ ಬಳಸಬೇಕು.
✔ ಸಂಯಮದ ಆದರ್ಶವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಬೇಕು: ಜೈನ ತಪಸ್ಸು ಮತ್ತು ನಿಯಮಿತ ಜೀವನ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಬೇಕು.
ನಿಷ್ಕರ್ಷ
“ಜೈನ ಸಮಾಜ ತನ್ನ ಮೂಲ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಮರೆತಿದೆ” ಎಂಬ ಮಾತು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿಜವಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಕೆಲವು ಅಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಮೂಲ ತತ್ವಗಳು ಕುಂದುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಆಧುನಿಕತೆಯ ನಡುವೆ ನಾವು ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗಬೇಕಾದ ಅನಿವಾರ್ಯತೆ ಇದೆ. ಜೈನ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು, ನಡೆನಡವಳಿಯಲ್ಲಿ ಅನುಸರಿಸಿದರೆ ಮಾತ್ರ ನಾವು ಜೈನ ಧರ್ಮದ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯನ್ನು ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ತಲುಪಿಸಬಹುದು.
🚩 “ಜೈನ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಆಳವಾಗಿ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಿ, ದಿನನಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಅನುಸರಿಸಿ, ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗೂ ಸರಿಯಾದ ಮಾರ್ಗ ತೋರಿಸಿ!” 🚩