ಜಾತಿ, ಧರ್ಮ – ಆತ್ಮನಿಗೆ ರೋಗ ಬಾರದಂತೆ ನೀಡುವ ಶಿಕ್ಷಣ

ಪರಿಚಯ

ಜಾತಿ ಮತ್ತು ಧರ್ಮ ಎಂಬುದು ಮಾನವ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಹಳೆಯದಾದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ. ಮೂಲತಃ, ಇವುಗಳನ್ನು ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಶಿಸ್ತನ್ನು, ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಹಾಗೂ ನೈತಿಕತೆಯನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು ರೂಪಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಇಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಜಾತಿ-ಧರ್ಮ ಪೇಣಿಸುವ ಮನೋಭಾವವು ಅಸಹಿಷ್ಣುತೆ, ಅಹಂಕಾರ, ತಾರತಮ್ಯ ಮತ್ತು ಹಿಂಸೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಇದರಿಂದ ಆತ್ಮನ ಶುದ್ಧತೆಯ ಬದಲು ಅದು ಸ್ವಾರ್ಥ, ಅಸಹನೆ, ದ್ವೇಷದಂತಹ ಮನೋಭಾವವನ್ನು ಬೆಳೆಸುವಂತೆ ಆಗಿದೆ.

ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿ, ಸಹಾನುಭೂತಿ, ಸಮಾನತೆ, ಹಾಗೂ ಸಹಬಾಳ್ವೆ ಉಳಿಯಲು “ನೈತಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನವೀಯ ಶಿಕ್ಷಣ” ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ಜಾತಿ ಮತ್ತು ಧರ್ಮದ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದು ಬರಬಹುದಾದ “ಆತ್ಮನ ರೋಗ” ತಡೆಯಲು, ಶಿಕ್ಷಣವೇ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮಾರ್ಗ.

1. ಜಾತಿ-ಧರ್ಮದ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಉಂಟಾಗುವ ಆತ್ಮನ ರೋಗಗಳು

ಜಾತಿ ಮತ್ತು ಧರ್ಮವು ಜನರನ್ನು ವಿಭಜಿಸುವ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಅಸ್ತ್ರವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಇವುಗಳಿಂದ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಕೆಳಕಂಡ ರೋಗಗಳು ಬೆಳೆಯಬಹುದು:

(a) ಅಹಂಕಾರ ಮತ್ತು ತಾರತಮ್ಯ (Superiority Complex & Discrimination)

• “ನಾನು ಈ ಜಾತಿಗೆ ಸೇರಿದ್ದೇನೆ, ನಾನು ಶ್ರೇಷ್ಠ” ಎಂಬ ಭಾವನೆ.

• ಬೇರೆ ಧರ್ಮದವರನ್ನು ಅಥವಾ ಜಾತಿಯವರನ್ನು ದುರುಪಯೋಗ ಮಾಡುವುದು.

(b) ದ್ವೇಷ ಮತ್ತು ಹಿಂಸಾಚಾರ (Hatred & Violence)

• ಜಾತಿ, ಧರ್ಮದ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಗುಂಪು ಹಿಂಸಾಚಾರ, ಕೋಮುವಾದ, ಮತಹಿಂಸೆ, ಗಲಭೆ.

• ಹಿಂದೂ-ಮುಸ್ಲಿಂ, ಜೈನ   ಬ್ರಾಹ್ಮಣ-ಶೂದ್ರ, ಮುಸ್ಲಿಂ-ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಮುಂತಾದ ಬೇಧಭಾವ.

(c) ಸಾಮಾಜಿಕ ಅನ್ಯಾಯ (Social Injustice)

• ಒಂದೇ ಜಾತಿಯವರು ಮತ್ತೊಬ್ಬರನ್ನು ಹಿಂಸಿಸುವುದು.

• ದಲಿತರಿಗೆ ಹಕ್ಕು ನೀಡದೆ ಶೋಷಣೆ ಮಾಡುವುದು.

• ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಶೋಷಣೆ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಅನ್ಯಾಯ.

(d) ಸ್ವಾರ್ಥ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ದುರುಪಯೋಗ

• ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕರಿಂದ ಮತಬ್ಯಾಂಕ್ ರಾಜಕಾರಣ.

• ಮತದಾರರನ್ನು ಜಾತಿ, ಧರ್ಮದ ಆಧಾರದಲ್ಲಿ ವಿಭಜಿಸಿ, ಅಸಹಿಷ್ಣುತೆ ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು.

2. ಜಾತಿ-ಧರ್ಮದ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಉಂಟಾಗುವ ಆತ್ಮನ ರೋಗಗಳಿಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ

ಈ ದುರ್ವಲತೆಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ಶಿಕ್ಷಣವೇ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮದ್ದು. ಮಾನವೀಯತೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, ಸಮಾನತೆ, ಸಹಾನುಭೂತಿ, ಸೌಹಾರ್ದತೆ ಕಲಿಸುವ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ನೀಡಬೇಕು.

(a) ಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ಸಹಾನುಭೂತಿ ಕಲಿಸುವ ಶಿಕ್ಷಣ (Equality & Empathy in Education)

• ಎಲ್ಲಾ ಜನರು ಸಮಾನರು ಎಂಬ ತತ್ವವನ್ನು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿಯೇ ಕಲಿಸಬೇಕು.

• ಜಾತಿ-ಧರ್ಮದಿಂದಲೇ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆ ನಿರ್ಧಾರವಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಕಲಿಸಬೇಕು.

• ವಂಚಿತರು, ದಲಿತರು, ಬಡವರು ಕೂಡ ಸಮಾನರು ಎಂಬುದು ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿಯೇ ಮೂಡಬೇಕು.

(b) ಜಾತಿ-ಧರ್ಮ ನಿಷ್ಪಕ್ಷಪಾತ ಶಿಕ್ಷಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆ (Neutral & Inclusive Education System)

• ಪಠ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ “ಮಾನವೀಯತೆ ಮತ್ತು ಸಹಬಾಳ್ವೆ” ಕುರಿತು ಪಾಠಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಬೇಕು.

• ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ “ಜಾತಿ ಮತ್ತು ಧರ್ಮವೇ ಅಲ್ಲ, ಮಾನವೀಯತೆ ಮುಖ್ಯ” ಎಂಬುದನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸಬೇಕು.

• ಸಮಾನತೆ ಕುರಿತಾದ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಾಭಿವೃದ್ಧಿ ತರಬೇತಿ ನೀಡಬೇಕು.

(c) ನೈತಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನವೀಯ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಬೋಧನೆ

• ಪ್ರೀತಿ, ಸಹಾನುಭೂತಿ, ದಯೆ, ಸಮಾನತೆ, ಸಹಬಾಳ್ವೆ ಮುಂತಾದ ಮೌಲ್ಯಗಳು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ಕಲಿಸಬೇಕು.

• ಜಾತಿ-ಧರ್ಮ ತಾರತಮ್ಯವನ್ನು ಹಿಗ್ಗಿಸಿ ತೋರುವ ಕಥೆಗಳ ಬದಲು ಮಾನವೀಯತೆ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯತೆಯ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡುವ ಪಾಠಗಳು ಅಗತ್ಯ.

(d) ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಜಾತಿ ಬಗ್ಗೆ ತಾರತಮ್ಯರಹಿತ ಬೋಧನೆ

• ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಧರ್ಮವೂ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಸಹಜೀವನವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಸತ್ಯವನ್ನು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಕಲಿಸಬೇಕು.

• ಯಾವ ಧರ್ಮವೂ ಇತರರನ್ನು ಹಿಂಸಿಸಬೇಕೆಂದು ಹೇಳುವುದಿಲ್ಲ, ದ್ವೇಷ ಸೃಷ್ಟಿಸುವವರೇ ಸಮಸ್ಯೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಬೇಕು.

• ಬೋಧನೆ ಜಾತಿಯ ಭೂಗತ ಲೋಕದಿಂದ ಮುಕ್ತವಾಗಿರಬೇಕು.

3. ಜಾತಿ-ಧರ್ಮ ಆತ್ಮನ ರೋಗ ತಡೆಯಲು ಸಮಾಜದ ಪಾತ್ರ

ಶಿಕ್ಷಣವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಜೊತೆಗೆ, ಸಮುದಾಯ ಮತ್ತು ಇತರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಪಾತ್ರವೂ ಮುಖ್ಯ:

(a) ಕುಟುಂಬದ ಪಾತ್ರ

• ಪೋಷಕರು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಜಾತಿ-ಧರ್ಮ ತಾರತಮ್ಯವಿಲ್ಲದ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀಡಬೇಕು.

• ಅವರ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಜನರನ್ನು ಸಮಾನವಾಗಿ ನೋಡಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಬೇಕು.

(b) ಮಾಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ಸಮಾಜದ ಜವಾಬ್ದಾರಿ

• ಜಾತಿ-ಧರ್ಮದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಬೇಧಬುದ್ಧಿ ಮೂಡಿಸುವ ಸುದ್ದಿಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಬೇಕು.

• ಸಹಬಾಳ್ವೆ ಮತ್ತು ಮಾನವೀಯತೆ ಒತ್ತಿಹೇಳುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಪ್ರಸಾರವಾಗಬೇಕು.

(c) ಧಾರ್ಮಿಕ ಗುರುಗಳ ಜವಾಬ್ದಾರಿ

• ಧಾರ್ಮಿಕ ನಾಯಕರಾದ ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳು, ಸ್ವಾಮಿಗಳು, ಮುನಿಗಳು ,ಪಂಡಿತರು, ಮುಲ್ಲಾ, ಪಾದ್ರಿಗಳು “ಜಾತಿ-ಧರ್ಮ ತಾರತಮ್ಯ ಬೇಡ, ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಸಹಾನುಭೂತಿ ಬೇಕು” ಎಂಬುದನ್ನು ಬೋಧಿಸಬೇಕು.

4. ಉತ್ತಮ ಶಿಕ್ಷಣದ ಫಲಿತಾಂಶ

ಜಾತಿ-ಧರ್ಮ ತಾರತಮ್ಯ ರಹಿತ ಶಿಕ್ಷಣದ ಪರಿಣಾಮಗಳು:

✅ ಸಮಾನತೆ: ಎಲ್ಲರೂ ಸಮಾನರಂತೆ ಬದುಕುವಂತೆ ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ.
✅ ಶಾಂತಿ: ಕೋಮು ಗಲಭೆಗಳು, ಜಾತಿ ದ್ವೇಷ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತವೆ.
✅ ಸಹಬಾಳ್ವೆ: ಎಲ್ಲ ಜಾತಿ-ಧರ್ಮದ ಜನರು ಒಟ್ಟಾಗಿ ನೆಮ್ಮದಿಯಿಂದ ಬದುಕಬಹುದು.
✅ ಸೌಹಾರ್ದತೆ: ಮತ, ಜಾತಿ ಎನ್ನುವುದು ಬೇರ್ಪಡುವ ವಿಷಯವಾಗದೆ, ಮಾನವೀಯತೆ ಮುಖ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.
✅ ರಾಜಕೀಯ ದುರುಪಯೋಗ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ: ಮತಭಿಕ್ಷೆಗಾಗಿ ಜನರನ್ನು ವಿಭಜಿಸುವ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳಿಗೆ ಅವಕಾಶ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ.

ಸಾರಾಂಶ:

ಜಾತಿ-ಧರ್ಮಗಳ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ನಾವು ತಾರತಮ್ಯ, ಅಸಹಿಷ್ಣುತೆ ಮತ್ತು ದ್ವೇಷವನ್ನು ಬೆಳೆಸಿದರೆ ಅದು “ಆತ್ಮನ ರೋಗ” ಆಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ತಡೆಯಲು “ನೈತಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನವೀಯ ಶಿಕ್ಷಣ” ಅತ್ಯಗತ್ಯ.

• ಶಿಕ್ಷಣದ ಮೂಲಕ ಸಮಾನತೆ, ಸಹಾನುಭೂತಿ ಮತ್ತು ಸಹಬಾಳ್ವೆಯನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಬೇಕು.

• ಧರ್ಮಗಳ ಶಾಂತಿ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಕಲಿಸಬೇಕು.

• ಜಾತಿ, ಮತವೇ ಅಲ್ಲ, ಮಾನವೀಯತೆ ಮುಖ್ಯ ಎಂಬ ಸಂದೇಶ ಹಬ್ಬಬೇಕು.

“ಆತ್ಮನ ರೋಗ ಬರದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳೋಣ, ಪ್ರೀತಿಯ ಮಾನವ ಸಮಾಜ ಕಟ್ಟೋಣ!”