ಸನ್ಮಾನವೆಂದರೆ ಕೇವಲ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೀಡುವುದು ಅಲ್ಲ, ಅದು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಬದುಕಿನ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು, ತತ್ವಗಳನ್ನು, ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಅವನು ನೀಡಿರುವ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ಧರ್ಮ ಕಾರ್ಯವಾಗಿದೆ. ಹಾಗಾದರೆ, ಯಾರು ಈ ಗೌರವಕ್ಕೆ ಅರ್ಹರು? ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಉತ್ತರ ಹುಡುಕುವಾಗ, ನಮ್ಮ ಪೂರ್ವಿಕರ ಜೀವನದ ಆದರ್ಶಗಳು ನಮಗೆ ದಾರಿ ತೋರಿಸುತ್ತವೆ. ಇಲ್ಲಿದೆ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ಚಿತ್ರಣ—ಅವನು ಸನ್ಮಾನಕ್ಕೆ ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಯೋಗ್ಯನು.
1. “ಸಕಲ ಜೀವರಾಶಿಗಳು” ಎಂದು ತಿಳಿದು ಬದುಕುವವನು
ಈ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಸಮಾನ. ಅವನು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಜಾತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಭಿನ್ನತೆ ಮಾಡುವವನಲ್ಲ. ಅವನ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಜೀವರಾಶಿಯು ಜೀವನಶೀಲತೆಯ ಸಂಕೇತ, ಕೇವಲ ಮಾನವ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ. ಪಿಶುನು ಹುಳುಗಳಿಂದ ಮೃಗಗಳವರೆಗೆ, ಪಕ್ಷಿಗಳಿಂದ ಸಸಿಗಳವರೆಗೆ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಜೀವವು ಭಗವಂತನ ಸೃಷ್ಟಿ ಎಂದು ಅವನು ನಂಬುವವನು.
ಅವನ ಮನೆಯ ಬಾಗಿಲಲ್ಲಿ ಇರುವ ಹಕ್ಕಿಗಳಿಗೆ ನೀರಿನ ಪಾತ್ರೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಅವನು ಕಾಲಿಟ್ಟ ಹೆಜ್ಜೆಗೆ ಹುಳು ಸಿಕ್ಕಿದರೆ, ಮುನ್ನೆಟ್ಟ ಹೆಜ್ಜೆಗೆ ಹಿಂದಿನ ಹೆಜ್ಜೆ ತಗ್ಗಿಸುವವನು. ಜಲಚರ, ಸ್ಥಲಚರ, ಆಕಾಶಚರ ಎಲ್ಲರ ಮೇಲೂ ಅವನ ಕರುಣೆ ಹರಡಿರುತ್ತದೆ. ಇವನ ನಂಬಿಕೆ: “ಜೀವದ ಒಳನೋಟವೇ ದೇವದರ್ಶನ.”
2. ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನು ಪೂಜಿಸುವವನು
ಈತನಿಗೆ ಪ್ರಕೃತಿಯೆ ದೇವತೆ. ಮಣ್ಣು, ಗಿಡಮರ, ಜಲ, ಪವನ್—ಇವುಗಳು ಅವನಿಗೆ ಪೂಜ್ಯ. ಇವನ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ನವಿಲಿನ ಬಿಲ್ಲು ಬಂದರೆ ಅದನ್ನು ದೇವರ ದರ್ಶನವೆಂದು ಭಾವಿಸುವುದು, ಮಳೆ ಬಂದಾಗ ಅದು ವೃಕ್ಷಪೂಜೆಗಾದ ಅರ್ಘ್ಯವೆಂದು ಕಾಣುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯ.
ಅವನ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಒಂದು ಧರ್ಮ. ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ವಿರೋಧಿ ಜೀವನ, ನೈಸರ್ಗಿಕ ಕೃಷಿ, ಸಂಪತ್ತಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಇವು ಅವನ ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆ. ಅವನು ಹಸು, ಎಮ್ಮೆ, ನಾಯಿ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಆಹಾರ ನೀಡುವವನು. ಇವನ ಜೀವನದ ತತ್ವ:
“ಪ್ರಕೃತಿಯ ವಿನಾಶವೇ ಮನುಷ್ಯನ ಮುನಿಸು. ಪ್ರಕೃತಿಯ ಪೂಜೆಯೇ ಅವನ ಶಾಂತಿಯ ಮೂಲ.”
3. ದೇಹವೇ ದೇವಾಲಯವೆಂದು ಅರಿತವನು
ಈತನು ದೇಹವನ್ನು ಭಗವಂತನ ನಿವಾಸವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾನೆ. ತಾನು ಸೇವಿಸುತ್ತಿರುವ ಈ ದೇಹ ಶುದ್ಧವಾಗಿರಬೇಕು, ಶಿಸ್ತಿನಿಂದ ಇರಬೇಕು, ನೆಮ್ಮದಿಯಿಂದ ಇರಬೇಕು ಎಂಬ ತೀವ್ರ ನಂಬಿಕೆ ಅವನಲ್ಲಿ ಇದೆ.
ಆಹಾರದಲ್ಲಿ ಸಾತ್ವಿಕತೆ, ನಿದ್ರೆಯಲ್ಲಿ ನಿಯಮಿತತೆ, ನಡವಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಶಿಸ್ತು, ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಶುದ್ಧತೆ—ಇವುಗಳನ್ನೆಲ್ಲಾ ಪಾಲಿಸುವವನು. ಇವನು ವ್ಯಾಯಾಮ, ಯೋಗ, ಪ್ರಾಣಾಯಾಮ, ಧ್ಯಾನ ಇವುಗಳನ್ನು ಜೀವನದ ಭಾಗವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡವ. ತನ್ನ ದೇಹದ ಮೂಲಕ ಅವನು ಜಗತ್ತಿಗೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಯೋಗ್ಯವಾಗಿರಬೇಕು ಎಂಬ ತತ್ವದಲ್ಲಿ ಬದುಕುವವನು.
“ದೇಹವನು ದೇಹವಲ್ಲ, ಅದು ದೇವರ ಪೀಠ—ಅದನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಬಾರದು” ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಇವನ ಆಂತರಂಗ.”
ಇಂತಹವನು ಯಾಕೆ ಸನ್ಮಾನಾರ್ಹನು?
ಅವನು ಸುತ್ತಲ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಹಾನಿ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ.
ತನ್ನ ಬದುಕು ಸತ್ಯ, ಶಾಂತಿ, ಮತ್ತು ಸಹಾನುಭೂತಿಯ ದಾರಿಯಲ್ಲಿದೆ.
ಅವನ ಚಿಂತನೆಗಳು ವ್ಯಕ್ತಿಗತ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯ ಅರಿವಿನಿಂದ ತುಂಬಿವೆ.
ಅವನು ಮಾತಿನಿಂದ ಮುಂದೆ, ಆದರೆ ನಡವಳಿಕೆಯಿಂದ ಮಿಂಚುವವ.
ಇಂತಹ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಬದುಕು ಇತರರಿಗೆ ಪ್ರೇರಣೆ.
ಸನ್ಮಾನಿಸುವುದು ಎಂದರೆ ಕೇವಲ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಗೌರವಿಸುವುದು ಅಲ್ಲ—ಅವನ ತತ್ವಗಳನ್ನು, ಅವನ ಸೇವೆಗಳನ್ನು, ಅವನ ಜೀವನದ ದಿಕ್ಕುಗಳನ್ನು ನಾವು ಆಚರಿಸುವುದಾಗಿದೆ.
ಇವನು ಜೀವನದ ಎಲ್ಲ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ನಿಸ್ವಾರ್ಥ ಸೇವೆಗೆ ತೊಡಗಿದ್ದರೆ, ಅವನ ಬದುಕು ಜಗತ್ತಿಗೆ ದೀಪವಾಗಿದ್ದರೆ, ಅವನು ಯಾರು ಎಂಬುದರಿಗಿಂತಲೂ ಅವನು ಏನು ಮಾಡಿದನೆಂಬುದೇ ಮುಖ್ಯ. ಇಂಥ ವ್ಯಕ್ತಿ ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಸನ್ಮಾನಕ್ಕೆ ಯೋಗ್ಯ.