ಮಾನವನ ದೇಹದ ಆರೋಗ್ಯದಂತೆ ಆತ್ಮನ ಆರೋಗ್ಯವೂ ಅತೀ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿದೆ. ಮನಸ್ಸಿನ ಸ್ವಾಸ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ಆತ್ಮನ ಶುದ್ಧತೆ ಇಲ್ಲದೆ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಖುಷಿ, ಸಮಾಧಾನ, ಶಾಂತಿ ಹಾಗೂ ಉತ್ಸಾಹ ಉಳಿಯಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಆತ್ಮನ ರೋಗಗಳನ್ನು ತಡೆಯಲು ಹಲವು ಮಾರ್ಗಗಳು ಉಳ್ಳವ್ಯು. ಈ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ನಾವು ಆತ್ಮನ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಲು ಅನುಸರಿಸಬಹುದಾದ ಹಲವು ಮುಖ್ಯ ಅಂಶಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚಿಸೋಣ.
1. ಆತ್ಮಶುದ್ಧಿಗಾಗಿ ಧ್ಯಾನ ಮತ್ತು ಯೋಗ
ಧ್ಯಾನ (ಮೆಡಿಟೇಷನ್) ಮನಸ್ಸನ್ನು ಶುದ್ಧಗೊಳಿಸುವ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ದಿನ ಧ್ಯಾನ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಆತ್ಮದಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿ, ಸಮತೋಲನ ಮತ್ತು ಶುದ್ಧತೆ ಮೂಡುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಾಣಾಯಾಮ (ಉಸಿರಾಟದ ವ್ಯಾಯಾಮ) ನಾಡಿ ಶುದ್ಧಗೊಳಿಸಿ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ವೃದ್ಧಿಸುತ್ತದೆ.
ಯೋಗಾಭ್ಯಾಸ ದೇಹ-ಮನಸ್ಸಿನ ಮಧ್ಯೆ ಸಮತೋಲನ ಸಾಧಿಸಲು ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ.
ಜಪ, ಮಂತ್ರ ಪಠಣ ಇಂದ್ರಿಯ ನಿಯಂತ್ರಣದೊಂದಿಗೆ ಆತ್ಮನ ಶುದ್ಧತೆಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
2. ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಚಿಂತನೆ ಮತ್ತು ಭಾವನೆಗಳು
ಪ್ರತಿದಿನ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಆಲೋಚನೆಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಯಬೇಕು.
ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸ, ಧೈರ್ಯ, ಕೃತಜ್ಞತೆ, ಮತ್ತು ಕ್ಷಮೆ ಎಂಬ ಗುಣಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ದಿ ಪಡಿಸಬೇಕು.
ದುಃಖ, ಅಸಂತೋಷ, ಹತಾಶೆ, ಮತ್ತು ಹೆದರಿಕೆಗಳನ್ನು ತೊರೆದು ಸುಖಮಯ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಬೇಕು.
ಒಳ್ಳೆಯ ಸಾಹಿತ್ಯ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಗ್ರಂಥಗಳು, ಮತ್ತು ಜೀವನೋತ್ಪ್ರೇರಣಾದಾಯಕ ಕಥೆಗಳ ಓದು ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಶಕ್ತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಹಾಸ್ಯ, ಸಂತೋಷ, ಮತ್ತು ನಗುವಿನ ಮೂಲಕ ಆತ್ಮಸಂತೃಪ್ತಿ ಪಡೆಯಬಹುದು.
3. ಒತ್ತಡ (Stress) ನಿಯಂತ್ರಣೆ
ಮಾನಸಿಕ ಒತ್ತಡ ಆತ್ಮನ ಮೇಲೆ ಭಾರವಾಗುತ್ತದೆ.
ದುಡಿಮೆ ಮತ್ತು ವಿಶ್ರಾಂತಿ ನಡುವೆ ಸಮತೋಲನ ಹೊಂದಬೇಕು.
ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಮನಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಬೆಳೆಸಬೇಕು.
ಸಂಗೀತ, ಭಕ್ತಿ ಗೀತೆಗಳು, ಮತ್ತು ಪ್ರಕೃತಿಯೊಡನೆ ಕಳೆಯುವ ಸಮಯ ಮನಸ್ಸನ್ನು ತಣಿಸಬಲ್ಲವು.
ಅವಶ್ಯಕತೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಒತ್ತಡ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಾರದು.
4. ಶುದ್ಧ ಮತ್ತು ಸಾತ್ವಿಕ ಆಹಾರ ಸೇವನೆ
ಆಹಾರವು ಆತ್ಮನ ಶುದ್ಧತೆಗೆ ಮತ್ತು ಮನಸ್ಸಿನ ಸ್ಥಿರತೆಗೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ.
ಸಾತ್ವಿಕ ಆಹಾರ ಸೇವನೆಯಿಂದ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯಕರ ಮನಸ್ಸು ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ.
ಜಂಕ್ ಫುಡ್, ಮದ್ಯ, ಮತ್ತು ಅನಾರೋಗ್ಯಕರ ಆಹಾರ ಮನಸ್ಸಿನ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಕೆಡಿಸಬಹುದು.
ಹಣ್ಣುಗಳು, ತರಕಾರಿಗಳು, ಪುಷ್ಕಲವಾಗಿ ನೀರು ಕುಡಿಯುವುದು ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಪುನರುಜ್ಜೀವನ ನೀಡುತ್ತದೆ.
5. ಉತ್ತಮ ಸಂಸರ್ಗ (Good Company) ಮತ್ತು ಸ್ನೇಹ
ಸಜ್ಜನರ, ಮಹಾನ್ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ, ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನಿಗಳ ಸಹವಾಸ ಆತ್ಮಶುದ್ಧಿಗೆ ಸಹಕಾರಿಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಕೆಟ್ಟ ಸ್ನೇಹ ಮತ್ತು ದುರ್ವ್ಯಾಸಗಳಿಂದ ದೂರವಿರಬೇಕು.
ಹಿತಕರ ಮಾತು, ಒಳ್ಳೆಯ ಮನೋಭಾವ, ಮತ್ತು ಸಹಾನುಭೂತಿಯೊಂದಿಗೆ ಇರುವವರು ಉತ್ತಮ ಆತ್ಮಶಕ್ತಿ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
6. ನೈಸರ್ಗಿಕ ಜೀವನಶೈಲಿ (Natural Living)
ಪ್ರಕೃತಿಯೊಡನೆ ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಆತ್ಮಶಕ್ತಿ ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಹಸಿರು ಪರಿಸರ, ಪರ್ವತ, ನದಿ, ಸಮುದ್ರ, ಹಸಿರುಮೈದಾನಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಲ ಕಳೆಯುವುದು ಶ್ರೇಷ್ಠ.
ಮಲಗುವ ಮುನ್ನ ಮತ್ತು ಎಚ್ಚರವಾದ ಕೂಡಲೇ ಧನ್ಯತೆಯ ಭಾವನೆ (Gratitude) ಬೆಳೆಸಬೇಕು.
7. ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಚಿಂತನೆ (Spiritual Thinking)
ಪ್ರಾರ್ಥನೆ, ಪಠಣ, ಪೂಜೆ, ಭಜನೆ, ಸತ್ಸಂಗ ಇವು ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಶಾಂತಿ ನೀಡುತ್ತವೆ.
ಭಗವಂತನಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆ ಇಡುವುದರಿಂದ ಭಯ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಭಗವದ್ಗೀತೆ, ಉಪನಿಷತ್ತು, ಜೈನ ಗ್ರಂಥಗಳು, ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ ಗ್ರಂಥಗಳು ಇವು ಮಾನಸಿಕ ಶಕ್ತಿ ನೀಡುತ್ತವೆ.
8. ಸೇವಾ ಮನೋಭಾವ ಮತ್ತು ದಾನ ಧರ್ಮ
ಅನ್ಯರಿಗಾಗಿ ಸೇವೆ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಶಾಂತಿ ದೊರಕುತ್ತದೆ.
ಹಣ, ಆಹಾರ, ಬಟ್ಟೆ, ಶಿಕ್ಷಣ, ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಹಾಯ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ದಾನ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಮಾನಸಿಕ ತೃಪ್ತಿ ಲಭಿಸುತ್ತದೆ.
ಪರೋಪಕಾರಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಆತ್ಮಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
9. ಸಜ್ಜನರ ಬದುಕಿನ ಅನುಸರಣೆ
ಗುರು, ಜ್ಞಾನಿಗಳು, ಸಂತರು, ಯೋಗಿಗಳು, ಧಾರ್ಮಿಕ ಮುಖಂಡರು, ಮಹಾತ್ಮರು ಅವರ ಜೀವನ ಶೈಲಿ ಮತ್ತು ತತ್ವಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಬೇಕು.
ಅವರ ಆದರ್ಶ ಮತ್ತು ಉಪದೇಶಗಳನ್ನು ಆಳವಾಗಿ ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಬೇಕು.
10. ಹೃತ್ಪೂರ್ವಕ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮತ್ತು ಶ್ರದ್ಧಾ
ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯು ಆತ್ಮನ ಶುದ್ಧತೆಗೆ, ದೈವಿಕ ಅನುಭವಕ್ಕೆ, ಶ್ರದ್ಧಾ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿಗೆ ಸಹಕಾರಿಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯೊಂದಿಗೆ ನಿಜವಾದ ಶ್ರದ್ಧೆ ಮತ್ತು ಭಾವನೆ ಇರಬೇಕು.
ನಿಜವಾದ ನಿಷ್ಠೆ ಮತ್ತು ಸನ್ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿರುವ ಬದುಕು ಆತ್ಮಶಕ್ತಿ ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.
11. ಸಮತೋಲನಯುತ ಜೀವನಶೈಲಿ
ದಿನಚರಿ ಸುವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಆಗಿರಬೇಕು.
ಸರಿಯಾದ ನಿದ್ರೆ, ಸರಿಯಾದ ಆಹಾರ, ಸರಿಯಾದ ವ್ಯಾಯಾಮ ಅತ್ಯಗತ್ಯ.
ಮಿತಭೋಜನ, ಮಿತ ನಿದ್ರೆ, ಮತ್ತು ಶ್ರದ್ಧಾ ಪೂರಿತ ಕರ್ಮಗಳು ಶುದ್ಧ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ.
ಸಾರಾಂಶ
ಆತ್ಮನ ರೋಗ ಮುಕ್ತ ಜೀವನಕ್ಕಾಗಿ ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸು ಶುದ್ಧ, ಶಾಂತ, ಸುಸ್ಥಿರ, ಮತ್ತು ಸಮತೋಲನಯುತವಾಗಿರಬೇಕು. ಇದನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಧ್ಯಾನ, ಯೋಗ, ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಯೋಚನೆ, ಉತ್ತಮ ಆಹಾರ, ಒತ್ತಡ ನಿಯಂತ್ರಣೆ, ನೈತಿಕ ಜೀವನಶೈಲಿ, ಪರೋಪಕಾರಿ ಸೇವೆ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಚಿಂತನೆ, ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಬದುಕನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.
ಆತ್ಮನ ಆರೋಗ್ಯ ಕಾಪಾಡಿದರೆ, ಜೀವನ ಸದಾ ಸಂತೋಷ, ಶಾಂತಿ, ಮತ್ತು ಸಮಾಧಾನದ ಸಂಗಮವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸುತ್ತದೆ.