ಮಾನವ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ರಾಜಕೀಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಕಾಲಾನುಸಾರ ಬದಲಾಗುತ್ತಾ ಬಂದಿದೆ. ಹಿಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅರಸರು ಆಡಳಿತ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರು, ಇಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನಿಗಳು (ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಮೂಲಕ ಆಯ್ಕೆಯಾಗುವ ನಾಯಕರು) ಆಡಳಿತ ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ. “ಪ್ರಧಾನಿ – ಅರಸು” ಅಭಿಯಾನವು ಇವೆರಡೂ ಆಡಳಿತ ಮಾದರಿಗಳ ಒಳಿತು-ಕೆಡುಕುಗಳನ್ನು ಜನರಿಗೆ ವಿವರಿಸುವ, ಜನಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಿದೆ.
ಅರಸರ ಆಡಳಿತ
ಸ್ವರೂಪ:
ವಂಶಪಾರಂಪರ್ಯದಿಂದ ಬಂದ ಏಕಪಕ್ಷೀಯ ಆಡಳಿತ.
ಅರಸನಿಗೆ ದೇವದತ್ತವಾದ ಅಧಿಕಾರ ಎಂದು ನಂಬಿಕೆ.
ಅರಸರ ಒಳಿತುಗಳು:
ತ್ವರಿತ ನಿರ್ಧಾರ, ಏಕತೆ ಮತ್ತು ಶಿಸ್ತು.
ಕಲೆ, ಸಾಹಿತ್ಯ, ಧರ್ಮ, ಸಂಸ್ಕೃತಿಗೆ ಅರಸರ ಆಶ್ರಯ.
ಬಲಿಷ್ಠ ಸೇನೆ, ಗಡಿರಕ್ಷಣೆಯ ಸೌಲಭ್ಯ.
ಅರಸರ ದೋಷಗಳು:
ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ಅಧಿಕಾರ ಇಲ್ಲ.
ಅಹಂಕಾರಿ ಅಥವಾ ಕ್ರೂರ ಅರಸರಿದ್ದರೆ ಜನರ ದುರಂತ.
“ದೈವದೇವರ ಬೆಂಬಲ” ಕಳೆದುಕೊಂಡ ಅರಸನು ಗಾದಿ ಕಳೆದುಕೊಂಡರೆ, ಅವನ ಅಂತ್ಯ “ಸ್ಮಶಾನ”ದಲ್ಲೇ.
ಪ್ರಧಾನಿಗಳ ಆಡಳಿತ (ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ)
ಸ್ವರೂಪ:
ಜನರಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾಗುವ ಪ್ರತಿನಿಧಿ ಆಡಳಿತ.
ಕಾಲಾವಧಿ ನಿಗದಿತ – ಜನ ಬೆಂಬಲ ಇದ್ದಾಗ ಮಾತ್ರ ಅಧಿಕಾರ.
ಪ್ರಧಾನಿಗಳ ಒಳಿತುಗಳು:
ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ಗೌರವ.
ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳ ಮೂಲಕ ಪರಿಹಾರ.
ಅಧಿಕಾರ ದುರುಪಯೋಗವಾದರೆ ಜನರೇ ಸರ್ಕಾರ ಬದಲಿಸುವ ಶಕ್ತಿ ಹೊಂದಿರುವರು.
ಪ್ರಧಾನಿಗಳ ದೋಷಗಳು:
ನಿರ್ಧಾರ ಮಾಡಲು ವಿಳಂಬ, ರಾಜಕೀಯ ಒತ್ತಡ.
ಪಕ್ಷಪಾತ, ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದ ಅಪಾಯ.
“ಜನ ಬೆಂಬಲ” ಕಳೆದುಕೊಂಡ ಪ್ರಧಾನಿಗೆ ಸ್ಥಾನ ಉಳಿಯದು – ಅವನು ಮನೆಗೆ ಮರಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
ಜನ-ಅರಸು-ಪ್ರಧಾನಿ ಹೋಲಿಕೆ
ಅರಸರು: ದೇವದತ್ತ ಅಧಿಕಾರ, ಆದರೆ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಗಿಲ್ಲದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ.
ಪ್ರಧಾನಿಗಳು: ಜನದತ್ತ ಅಧಿಕಾರ, ಆದರೆ ಪಕ್ಷರಾಜಕೀಯದ ಒತ್ತಡ ಹೆಚ್ಚಾಗುವುದು.
ಒಳಿತು: ಅರಸರ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಶಿಸ್ತು, ಪ್ರಧಾನಿಗಳ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ.
ಕೆಡುಕು: ಅರಸರಲ್ಲಿ ಕ್ರೂರತ್ವದ ಭೀತಿ, ಪ್ರಧಾನಿಗಳಲ್ಲಿ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದ ಭೀತಿ.
ಘೋಷವಾಕ್ಯಗಳು
“ಜನ ಬೆಂಬಲವಿಲ್ಲದ ಪ್ರಧಾನಿಗೆ ಮನೆ – ದೈವದ ಬೆಂಬಲವಿಲ್ಲದ ಅರಸಿಗೆ ಸ್ಮಶಾನ.”
“ಅರಸರಲ್ಲಿ ಶಿಸ್ತು – ಪ್ರಧಾನಿಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ.”
“ಜನರಿಗೆ ಬೇಕಾದದ್ದು ನಿಜವಾದ ಸೇವೆಯ ಆಡಳಿತ.”
ಅಭಿಯಾನದ ಮಹತ್ವ
ಜನರಲ್ಲಿ ರಾಜಕೀಯ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುವುದು.
ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ವರ್ತಮಾನ ಆಡಳಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಹೋಲಿಕೆ ಮೂಲಕ ಜಾಗೃತಿ ತರಿಸುವುದು.
ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಿ, ಜನಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸು
“ಪ್ರಧಾನಿ – ಅರಸು” ಅಭಿಯಾನವು ಆಡಳಿತದ ನಿಜವಾದ ಅರ್ಥವನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ಒಂದು ಸಮಾಜಮುಖಿ ಚಳುವಳಿ. ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದಲ್ಲಿ ಜನಬೆಂಬಲವೇ ಪ್ರಧಾನಿಯ ಶಕ್ತಿ; ಅರಸರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ದೇವದ ಬೆಂಬಲವೇ ಶಕ್ತಿ. ಆದರೆ, ಯಾವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾದರೂ ಸತ್ಯ, ಧರ್ಮ, ಜನಸೇವೆ ಇದ್ದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಅದು ಒಳಿತು ತರಬಲ್ಲದು.