ಸಾವು ನಿಶ್ಚಿತ, ಬದುಕು ಅನಿಶ್ಚಿತ – ಸಾವನ್ನು ಗೆದ್ದು ಬದುಕುವ ದಾರಿಗಳು

ಪರಿಚಯ:
“ಸಾವು ನಿಶ್ಚಿತ, ಬದುಕು ಅನಿಶ್ಚಿತ” ಎಂಬ ವಾಕ್ಯ ಜೀವನದ ಅತ್ಯಂತ ಆಳವಾದ ಸತ್ಯವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಹುಟ್ಟಿದ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬನಿಗೂ ಮರಣವು ಅನಿವಾರ್ಯ. ಆದರೆ ಯಾವಾಗ, ಹೇಗೆ ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಯಾರಿಗೂ ಖಚಿತತೆ ಇಲ್ಲ. ಈ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಯ ಮಧ್ಯೆಯೇ, ಮನುಷ್ಯ ತನ್ನ ಜೀವನವನ್ನು ಅರ್ಥಪೂರ್ಣವಾಗಿ ರೂಪಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ. ಸಾವನ್ನು ಹೇಗೆ ಅರ್ಥೈಸಬೇಕು? ಅದನ್ನು ಹೇಗೆ ಜಯಿಸಬಹುದು? ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರಾಚೀನ ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಗಳು, ಆಧುನಿಕ ವಿಜ್ಞಾನ, ಮಾನಸಿಕ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ, ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆ ನಮ್ಮಗೆ ಉತ್ತರಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ.

1. ಸಾವಿನ ಭಯ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಹೇಗೆ ಎದುರಿಸಬೇಕು?

ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ಜೀವವಿದ್ಯೆಯ ಅಜ್ಞಾನದ ಕಾರಣದಿಂದ ಸಾವಿನ ಬಗ್ಗೆ ಭಯ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಭಯವನ್ನು ನಿರ್ಮೂಲಗೊಳಿಸಲು ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು:

1. ಸಾವು ಜೀವನದ ಒಂದು ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗ: ಹುಟ್ಟುವ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬನಿಗೂ ಸಾವು ಖಚಿತ, ಇದನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.
2. ಸಾವು ನಾಶವಲ್ಲ, ಪಯಣ: ಹಲವು ತತ್ತ್ವಗಳು ಸಾವನ್ನು ಹೊಸ ಜೀವನದ ಆರಂಭ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತವೆ.
3. ಭಯದಿಂದ ಮುಕ್ತಿ: ಸಾವಿನ ಭಯವು ಮಾನಸಿಕ ನೆಮ್ಮದಿಯನ್ನು ಕದಡುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸಲು ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಧ್ಯಾನ ಸಹಾಯಕ.

2. ಭೌತಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸಾವನ್ನು ಗೆಲ್ಲುವ ಮಾರ್ಗಗಳು

ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ, ಮನುಷ್ಯ ತನ್ನ ಆರೋಗ್ಯದ ಮೂಲಕ ಜೀವನವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಬಹುದು. ಮನುಷ್ಯನ ಆಯುಷ್ಯಕ್ಕೆ ಅವನ ಜೀವನಶೈಲಿ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತದೆ.

(a) ಆರೋಗ್ಯಕರ ಜೀವನಶೈಲಿ:

• ಸಮತೋಲನಯುಕ್ತ ಆಹಾರ ಸೇವನೆ (ಶುದ್ಧ ಆಹಾರ, ಸಾತ್ವಿಕ ಆಹಾರ)
• ನಿಯಮಿತ ವ್ಯಾಯಾಮ ಮತ್ತು ಯೋಗ
• ಧೂಮಪಾನ, ಮದ್ಯಪಾನ, ಮತ್ತು ಅನಾರೋಗ್ಯಕರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಂದ ದೂರವಿರುವುದು
• ಮಾನಸಿಕ ಶಾಂತಿ, ಧೈರ್ಯ ಮತ್ತು ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು
• ಪರ್ಯಾಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳು (ಆಯುರ್ವೇದ, ನ್ಯಾಚುರೋಪಥಿ) ಬಳಸುವುದು

(b) ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪ್ರಗತಿ ಮತ್ತು ಆಯುಷ್ಯ ವೃದ್ಧಿ:

• ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯು ಮನುಷ್ಯನ ಜೀವಮಾನವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ.
• ಅನೇಕ ಹೊಸ ಔಷಧಗಳು ಮತ್ತು ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳು ಹಲವು ಜೀವಘಾತಕ ರೋಗಗಳಿಂದ ಮನುಷ್ಯನನ್ನು ಉಳಿಸಿವೆ.
• ಜೀನ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಸ್ಟೆಮ್ ಸೆಲ್ ಥೆರಪಿ, ಮತ್ತು ಆಯುಷ್ಯ ವೃದ್ಧಿಸುವ ಪ್ರಯೋಗಗಳು ಮುಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ.

3. ಮಾನಸಿಕ ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸಾವನ್ನು ಗೆಲ್ಲುವುದು

ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ಕೇವಲ ದೇಹ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಅವನ ಆತ್ಮಾ, ಮನಸ್ಸು, ಭಾವನೆಗಳು ಅವನ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಅರ್ಥ ನೀಡುತ್ತವೆ. ಸಾವು ಶರೀರದ ಅಂತ್ಯ ಆದರೆ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಜೀವನ ಇದಕ್ಕಿಂತ ಮೇಲ್ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿದೆ.

(a) ಸಾವಿನ ಬಗ್ಗೆ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ:

• ಸಾವನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡು, ಅದು ನಿಜವೆಂದು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರೆ, ಭಯವು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
• ಪ್ರತಿ ಕ್ಷಣವೂ ಸಂಪೂರ್ಣ ಬದುಕುವ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಬೇಕು.

(b) ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಧರ್ಮಗಳ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ:

• ಭಗವದ್ಗೀತೆ: “ನ ಹನ್ಯತೇ ಹನ್ಯಮಾನೇ ಶರೀರೇ” – ಶರೀರ ಸಾಯಬಹುದು ಆದರೆ ಆತ್ಮ ಅಮರ.
• ಜೈನ ತತ್ತ್ವ: “ಪುನರ್ಜನ್ಮ ಮತ್ತು ಕರ್ಮಯೋಗ” – ಒಳ್ಳೆಯ ಕರ್ಮದ ಮೂಲಕ ಉತ್ತಮ ಪುನರ್ಜನ್ಮ ಪಡೆಯಬಹುದು.
• ಬೌದ್ಧ ತತ್ತ್ವ: “ಮರಣ ಪುನರ್ಜನ್ಮದ ಒಂದು ಹಂತ, ಧ್ಯಾನ ಮತ್ತು ಕರ್ತವ್ಯಪರತೆ ಜೀವವನ್ನು ಅರ್ಥಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.”

(c) ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಆತ್ಮವಿಕಾಸ:

• ಯೋಗ ಮತ್ತು ಧ್ಯಾನದ ಮೂಲಕ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಧೈರ್ಯವನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು.
• “ಈಗ” ಎಂದು ಕರೆಯುವ ಕ್ಷಣವನ್ನು ಪೂರ್ತಿಯಾಗಿ ಅನುಭವಿಸುವುದು.
• ಬದುಕಿನ ಗುರಿ ಅರಿತುಕೊಳ್ಳುವುದು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವುದು.

4. ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆ ಮತ್ತು ಸಾವಿನ ಮೀರಿದ ಬದುಕು

ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ, ಸಾವಿನ ಮೀರಿದ ಬದುಕನ್ನು ಸಾಧಿಸಬಹುದು. ನಾವು ನಮ್ಮ ಜೀವಿತಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಸಾಧನೆಗಳು, ಸೇವಾ ಮನೋಭಾವ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಜೀವನ ನಮ್ಮ ಮರಣಾನಂತರವೂ ನಮ್ಮ ಹೆಸರನ್ನು ಉಳಿಸಬಹುದು.

(a) ಪರೋಪಕಾರ ಮತ್ತು ಸೇವಾ ಮನೋಭಾವ:

• ಮಾನವಸೇವೆಯನ್ನು ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ಹೆಸರನ್ನು ಶಾಶ್ವತಗೊಳಿಸಬಹುದು.
• ಸಮಾಜಮುಖೀ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಮೂಲಕ ಅನೇಕ ಜನರ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಬೆಳಕು ತಂದರೆ, ನಮ್ಮ ದೇಹ ಸತ್ತರೂ, ನಮ್ಮ ಕೃತಿಗಳು ಜೀವಂತವಾಗಿರುತ್ತವೆ.

(b) ಸಾಹಿತ್ಯ, ಕಲೆ, ಸಂಶೋಧನೆ:

• ಕವಿಗಳು, ಲೇಖಕರು, ಕಲಾವಿದರು ತಮ್ಮ ಕೃತಿಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾವು ಮೀರಿದ ಹೆಸರು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.
• ಹೊಸ ಹೊಸ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಮಾಡುವ ಸಂಶೋಧಕರು, ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ತಮ್ಮ ಸಾಧನೆಯ ಮೂಲಕ ಅನಂತಕಾಲಕ್ಕೂ ನೆನಪಾಗುತ್ತಾರೆ.

(c) ಕುಟುಂಬ ಮತ್ತು ಪರಂಪರೆ:

• ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ ಹೇಳುವುದು: “ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿ ಸಾವಿಗೋಸ್ಕರ ಕಾಯುವುದಿಲ್ಲ, ಅವನ ಹೆಸರು ಮತ್ತು ಕೀರ್ತಿ ಉಳಿಯಬೇಕೆಂದು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾನೆ.”
• ಒಳ್ಳೆಯ ಪೀಳಿಗೆ, ಸನ್ಮಾರ್ಗದ ಬೆಂಬಲ, ಮಕ್ಕಳ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕಾರಗಳಿಂದ ತಮ್ಮ ಹೆಸರನ್ನು ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗಳಲ್ಲಿ ಉಳಿಸಬಹುದು.

5. ಸಾರ್ಥಕ ಬದುಕು – ಸಾವನ್ನು ಜಯಿಸುವ ನಿಜವಾದ ಮಾರ್ಗ

• ಸಾವು ನಮ್ಮನ್ನು ಗೆಲ್ಲಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ, ನಾವು ಮಾಡಿರುವ ಕೃತಿಗಳು, ನಮ್ಮ ಭಾವನೆಗಳು, ನಮ್ಮ ಕೊಡುಗೆಗಳು ನಮ್ಮನ್ನು ಅಮರಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ.
• ನಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನು ಧರ್ಮ, ಕರ್ತವ್ಯ, ಸೇವಾ ಮನೋಭಾವ, ಪ್ರೀತಿ, ಪ್ರಜ್ಞೆಯಿಂದ ನಡೆಸಿದರೆ, ಸಾವು ಕೇವಲ ದೇಹದ ಅಂತ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.
• ಮನುಷ್ಯ ತನ್ನ “ಆಯಸ್ಸು” ಬಗ್ಗೆ ಕಾಳಜಿ ವಹಿಸಬೇಕಾದರೂ, ಅದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ತನ್ನ “ಜೀವನದ ಗುಣಮಟ್ಟ” ಅನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬೇಕು.

ನಿರ್ಣಯ:

ಸಾವು ನಮ್ಮ ಆಯ್ಕೆ ಅಲ್ಲ, ಆದರೆ ನಮ್ಮ ಬದುಕನ್ನು ನಾವು ಹೇಗೆ ರೂಪಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದು ನಮ್ಮ ಕೈಯಲ್ಲಿದೆ. ನಾವು ಮರಣಾನಂತರವೂ ಅಮರನಾಗಲು ನಮ್ಮ ಕಾರ್ಯಗಳು ಶ್ರೇಷ್ಠವಾಗಬೇಕು. ನಮ್ಮ ಜೀವನ ಅರ್ಥಪೂರ್ಣವಾದರೆ, ನಾವು ಸಾವನ್ನೂ ಅರ್ಥಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಬಹುದು. “ನಾವು ಬದುಕಿರುವವರೆಗೂ ಹೆಮ್ಮೆ ಮತ್ತು ಗೌರವದಿಂದ ಬದುಕೋಣ, ಸಾವಿನ ನಂತರವೂ ನೆನಪಾಗುವಂತಹ ಹೆಜ್ಜೆ ಗುರುತು ಬಿಡೋಣ!”