ಮನ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಅಭಿಯಾನ ಎಂದರೆ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಶುದ್ಧೀಕರಿಸುವ, ನೈತಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುವ, ಹಾಗೂ ಆಂತರಿಕ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ವೃದ್ಧಿಸುವ ಒಂದು ಚಳುವಳಿ. ದೇಹದ ಸ್ವಚ್ಛತೆ, ಪರಿಸರದ ಸ್ವಚ್ಛತೆ ಮುಖ್ಯವಾದಂತೆ ಮನಸ್ಸಿನ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯೂ ಅತ್ಯಂತ ಅಗತ್ಯ. ಒಳ್ಳೆಯ ಚಿಂತನೆಗಳು ಬೆಳೆಯುವ ಮನಸ್ಸು ಸದಾ ಶಾಂತ, ಸಂತೃಪ್ತ, ಸಮಾಜಮುಖಿ ಜೀವನಕ್ಕೆ ದಾರಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
೧. ಅಭಿಯಾನದ ತತ್ವ
ಮನಸ್ಸು ಎಲ್ಲದಕ್ಕೂ ಮೂಲ – ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಮಾತು, ವರ್ತನೆ, ನಡವಳಿಕೆ, ಜೀವನಶೈಲಿ ಎಲ್ಲವೂ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿರುವ ಚಿಂತನೆಗಳಿಂದ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಅಶುದ್ಧ ಮನಸ್ಸು – ಅಸೂಯೆ, ಕೋಪ, ದ್ವೇಷ, ಹಗೆ, ಸ್ವಾರ್ಥ, ದುರಾಸೆ ಇವುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಮನಸ್ಸು ವ್ಯಕ್ತಿಗೂ ಸಮಾಜಕ್ಕೂ ಹಾನಿಕಾರಕ.
ಶುದ್ಧ ಮನಸ್ಸು – ಪ್ರೀತಿ, ದಯೆ, ಸಹಾನುಭೂತಿ, ಸತ್ಯ, ಅಹಿಂಸೆ ಇವುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಮನಸ್ಸು ಸಮೃದ್ಧ ಸಮಾಜದ ಮೂಲ.
೨. ಅಭಿಯಾನದ ಉದ್ದೇಶಗಳು
ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಒಳ್ಳೆಯ ಚಿಂತನೆ, ನೈತಿಕತೆ, ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಶಕ್ತಿ ಬೆಳೆಯಿಸುವುದು.
ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ತೊರೆದು ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸ, ಧೈರ್ಯ, ಮಾನಸಿಕ ಶಾಂತಿ ಬೆಳೆಸುವುದು.
ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಸಹಕಾರ, ಸೌಹಾರ್ದತೆ, ಬಾಂಧವ್ಯವನ್ನು ವೃದ್ಧಿಸುವುದು.
ಯುವ ಪೀಳಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಮೌಲ್ಯಾಧಾರಿತ ಜೀವನದ ಮಹತ್ವ ತಿಳಿಸುವುದು.
ಧರ್ಮ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಕಲೆ, ಸಾಹಿತ್ಯಗಳ ಮೂಲಕ ಮನಶ್ಶುದ್ಧಿ ಸಾಧಿಸುವುದು.
೩. ಕೈಗೊಳ್ಳಬಹುದಾದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು
ಧ್ಯಾನ ಮತ್ತು ಯೋಗ: ಪ್ರತಿದಿನ ಕನಿಷ್ಠ 20 ನಿಮಿಷ ಧ್ಯಾನ, ಯೋಗಾಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಶಾಂತಗೊಳಿಸುವುದು.
ಪ್ರೇರಣಾ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳು: ಪಂಡಿತರ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ನಾಯಕರ, ಮನೋವೈದ್ಯರ ಮೂಲಕ ಶಿಬಿರಗಳ ಆಯೋಜನೆ.
ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು: ಭಕ್ತಿ ಗೀತೆಗಳು, ಚುಟುಕು ನಾಟಕಗಳು, ಕವನ ವಾಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಜನರಿಗೆ ಸಂದೇಶ.
ಸೇವಾ ಕಾರ್ಯಗಳು: ಬಡವರ ಸಹಾಯ, ಪ್ರಕೃತಿ ಸಂರಕ್ಷಣೆ, ಸಮೂಹ ಸೇವೆಗಳ ಮೂಲಕ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಪವಿತ್ರತೆ ತರುವುದು.
ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು: ಶಾಲೆ, ಕಾಲೇಜು ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ “ಮನ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ವಾರ” ಆಚರಣೆ.
ಸಮೂಹ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆಗಳು: “ನಾನು ಶುದ್ಧ ಚಿಂತನೆ ಬೆಳೆಸುತ್ತೇನೆ, ನಕಾರಾತ್ಮಕತೆ ದೂರವಿರಿಸುತ್ತೇನೆ” ಎಂಬ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸುವುದು.
೪. ಸಮಾಜದ ಮೇಲಿನ ಪರಿಣಾಮಗಳು
ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿ, ಒಗ್ಗಟ್ಟು, ಸಂತೋಷ ಹೆಚ್ಚಾಗುವುದು.
ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಅಪರಾಧ, ಕುಸಿತ, ಅಶಾಂತಿ ಇಳಿಮುಖವಾಗುವುದು.
ಧಾರ್ಮಿಕ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ದೊರೆಯುವುದು.
ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸ, ಧೈರ್ಯ, ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಸುಧಾರಿಸುವುದು.
ಸಮಗ್ರವಾಗಿ ದೇಶದ ಪ್ರಗತಿ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಏಕತೆ ಬೆಳೆಯುವುದು.
೫. ಅಭಿಯಾನದ ದೀರ್ಘಾವಧಿ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ
“ಮನ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಅಭಿಯಾನ”ವನ್ನು ಕೇವಲ ಒಂದು ದಿನದ ಅಥವಾ ಒಂದು ವಾರದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಿರದೆ ನಿರಂತರ ಜೀವನಶೈಲಿಯ ಭಾಗವಾಗಿಸಬೇಕು.
ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ, ಶಾಲಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ, ಗ್ರಾಮೋತ್ಸವ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಇದರ ಅಂಗೀಕಾರ.
ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಶುದ್ಧ ಚಿಂತನೆ, ನೈತಿಕತೆ ತುಂಬುವ ಸಂಸ್ಕಾರಾತ್ಮಕ ಚಳುವಳಿಯಾಗಿ ಬೆಳೆಸುವುದು.
ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ, ಮನ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಅಭಿಯಾನವೆಂಬುದು ವ್ಯಕ್ತಿ ಶುದ್ಧೀಕರಣದಿಂದ ಸಮಾಜ ಶುದ್ಧೀಕರಣದತ್ತ, ಸಮಾಜ ಶುದ್ಧೀಕರಣದಿಂದ ದೇಶದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪುನರುಜ್ಜೀವನದತ್ತ ಮುನ್ನಡೆಯುವ ಒಬ್ಬೊಬ್ಬರ ಜಾಗೃತಿಯಿಂದ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗುವ ಮಹಾ ಚಳುವಳಿ.
ಮನ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಅಭಿಯಾನ – ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ
“ನಾನು ನನ್ನ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಸದಾ ಶುದ್ಧವಾಗಿಡಲು ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡುತ್ತೇನೆ.
ನಾನು ಸುಳ್ಳು, ದ್ವೇಷ, ಅಸೂಯೆ, ಹಗೆ, ದುರುದ್ದೇಶ ಇವುಗಳನ್ನು ದೂರವಿಡುತ್ತೇನೆ.
ನಾನು ಪ್ರೀತಿ, ಸತ್ಯ, ದಯೆ, ಸಹಾನುಭೂತಿ, ಅಹಿಂಸೆ ಇವುಗಳನ್ನು ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ.
ನಾನು ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಸೌಹಾರ್ದತೆ, ಬಾಂಧವ್ಯ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿ ಬೆಳೆಯಲು ಶ್ರಮಿಸುತ್ತೇನೆ.
ನಾನು ಶುದ್ಧ ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ನಡೆದು, ಒಳ್ಳೆಯ ಚಿಂತನೆಯ ಮೂಲಕ ಸಮಾಜ ಹಾಗೂ ದೇಶದ ಪ್ರಗತಿಗೆ ನನ್ನ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತೇನೆ.”
ಗಾಯನ ಚುಟುಕು ಸಾಹಿತ್ಯ
ಶುದ್ಧ ಮನದ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ, ನವ ಜೀವನ ಅರಳಲಿ,
ಸತ್ಯ-ದಯೆಯ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ, ನಮ್ಮ ಹಾದಿ ಹರಡಲಿ.
ಸೌಹಾರ್ದ ಸಿಂಚನದಿಂದ, ಸಮಾಜ ಶಾಂತಿ ಬೆಳಗಲಿ,
ಮನ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ದೀಪದಿಂದ, ನವ ಯುಗವು ಬೆಳಗಲಿ.
ಮನ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಅಭಿಯಾನಕ್ಕೆ ಪೂರಕ ಅಭಿಯಾನಗಳು
ಜಪ ಅಭಿಯಾನ
ತಪ ಅಭಿಯಾನ
ಶ್ರದ್ದೆ ಅಭಿಯಾನ
ಭಕ್ತಿ ಅಭಿಯಾನ
ಸೇವೆ ಅಭಿಯಾನ