ಪರಿಚಯ
ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಎನ್ನುವುದು ಮಾನವ ನಾಗರಿಕತೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಾಧನೆ. ಇದು ಜನರ ಆಡಳಿತ, ಜನರಿಗಾಗಿಯೇ, ಜನರ ಮೂಲಕ ನಡೆಯುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ. ಆದರೆ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇಂದು ನಿಧಾನವಾಗಿ ಕುಸಿಯುತ್ತಿರುವುದು ಸ್ಪಷ್ಟ. ಅದರ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು — ಮಾನವ ಸ್ವಾರ್ಥ.
ಸ್ವಾರ್ಥವು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಒಳಮನಸ್ಸಿನ ದುರ್ಬಲತೆಯಾಗಿದ್ದು, ಅದು ಸಮಾಜದ, ರಾಷ್ಟ್ರದ ಮತ್ತು ಮಾನವೀಯತೆಯ ಮೂಲಭೂತ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಹಾಳುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವು “ಸಮೂಹ ಹಿತ”ದ ಆಧಾರದಲ್ಲಿ ಬಾಳಬೇಕಾದರೆ, ಸ್ವಾರ್ಥವು “ವೈಯಕ್ತಿಕ ಹಿತ”ವನ್ನು ಮುಂದಿರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಎರಡೂ ಪರಸ್ಪರ ವಿರೋಧಿ ಶಕ್ತಿಗಳು.
ಅಭಿಯಾನದ ಉದ್ದೇಶ
ಈ “ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವಕ್ಕೆ ಮಾರಕವಾದ ಮಾನವ ಸ್ವಾರ್ಥ” ಅಭಿಯಾನದ ಮುಖ್ಯ ಗುರಿಗಳು ಇವು:
ಜನರಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ನಿಜವಾದ ಅರ್ಥ ಮತ್ತು ಮೌಲ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುವುದು.
ಸ್ವಾರ್ಥದ ನಾಶಕಾರಿ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಂತನೆಗೆ ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವುದು.
ಯುವಕರಲ್ಲಿ ನೈತಿಕತೆ, ನಿಸ್ವಾರ್ಥ ಸೇವೆ ಮತ್ತು ದೇಶಭಕ್ತಿಯ ಭಾವನೆ ಬೆಳೆಸುವುದು.
ರಾಜಕೀಯ, ಆಡಳಿತ, ಸಮಾಜ ಸೇವೆ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಪಾರದರ್ಶಕತೆ ತರಲು ಜನಸಹಭಾಗಿತ್ವ ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು.
ಮಾನವ ಸ್ವಾರ್ಥದ ಸ್ವರೂಪ
ಮಾನವ ಸ್ವಾರ್ಥವು ಅನೇಕ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತವಾಗುತ್ತದೆ:
ರಾಜಕೀಯ ಸ್ವಾರ್ಥ: ಅಧಿಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ಮತದಾರರನ್ನು ಮೋಸಗೊಳಿಸುವುದು, ಧರ್ಮ–ಜಾತಿ–ಭಾಷೆಯ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ವಿಭಜನೆ ಮಾಡುವುದು.
ಆಡಳಿತ ಸ್ವಾರ್ಥ: ಹುದ್ದೆ ಅಥವಾ ಅಧಿಕಾರದಿಂದ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಲಾಭ ಪಡೆಯುವುದು.
ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ವಾರ್ಥ: ಅನ್ಯಾಯದ ಹಣ ಗಳಿಸುವ ಮನೋಭಾವದಿಂದ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ ಹೆಚ್ಚುವುದು.
ಸಾಮಾಜಿಕ ಸ್ವಾರ್ಥ: ತಮ್ಮ ಸಮುದಾಯ, ಕುಟುಂಬ ಅಥವಾ ಗುಂಪಿನ ಹಿತಕ್ಕಾಗಿ ಇತರರ ಹಿತವನ್ನು ಹಾಳುಮಾಡುವುದು.
ನೈತಿಕ ಸ್ವಾರ್ಥ: ಸತ್ಯ, ನಿಷ್ಠೆ, ನೈತಿಕತೆ ಮರೆತು ಸ್ವಾರ್ಥಕ್ಕಾಗಿ ಮೌನವಾಗಿರುವುದು.
ಈ ಸ್ವಾರ್ಥಗಳ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಮೂಲಭೂತ ತತ್ವಗಳು — ಸಮಾನತೆ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಬಾಂಧವ್ಯ — ಕುಸಿಯುತ್ತವೆ.
ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಮೇಲೆ ಸ್ವಾರ್ಥದ ಪರಿಣಾಮ
ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದ ವೃದ್ಧಿ: ಅಧಿಕಾರ ಮತ್ತು ಸಂಪತ್ತಿಗಾಗಿ ಎಲ್ಲರೂ ಸ್ಪರ್ಧಿಸುವಾಗ ನೀತಿಹೀನತೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ.
ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ನಂಬಿಕೆ ಕಳೆತ: ಸರ್ಕಾರ, ನಾಯಕರು, ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೇಲೆ ಜನರ ನಂಬಿಕೆ ಕುಸಿಯುತ್ತದೆ.
ನೈತಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಕುಸಿತ: ಸತ್ಯ, ಸೌಜನ್ಯ, ಸೇವಾಭಾವನೆ ಮಾಯವಾಗುತ್ತದೆ.
ಅಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ಶೋಷಣೆ: ಸ್ವಾರ್ಥಿಗಳಿಂದ ದುರ್ಬಲ ವರ್ಗ ಹಿಂಸೆಗೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಾರೆ.
ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಅಶಾಂತಿ: ವೈಯಕ್ತಿಕ ಹಿತಕ್ಕಾಗಿ ನಡೆದ ಕ್ರಿಯೆಗಳು ಒಟ್ಟಾರೆ ಸಮಾಜದ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಹಾಳುಮಾಡುತ್ತವೆ.
ಅಭಿಯಾನದ ಕಾರ್ಯಪದ್ಧತಿ
ಈ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಗೊಳಿಸಲು ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಬಹುದು:
ಜಾಗೃತಿ ಹಂತ:
ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರೌಢಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಪಾಠಗಳು.
ಯುವಕ ಮಂಡಳಿಗಳು, ಮಹಿಳಾ ಸಂಘಗಳು, ರೈತ ಸಂಘಗಳಲ್ಲಿ ಚರ್ಚಾಸ್ಪರ್ಧೆಗಳು.
ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಕುರಿತ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು, ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು.
ಪ್ರೇರಣೆ ಹಂತ:
ನೈತಿಕ ನಾಯಕತ್ವದ ಮಾದರಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಕಥೆಗಳು.
ನಿಸ್ವಾರ್ಥ ಸೇವೆ ಮಾಡಿದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಗೌರವ ಸಮಾರಂಭ.
ರಾಜಕೀಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರಿಗೆ ನೈತಿಕ ತರಬೇತಿ ಶಿಬಿರ.
ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣಾ ಹಂತ:
ಪ್ರತಿ ಗ್ರಾಮ, ನಗರದಲ್ಲಿ “ನಿಸ್ವಾರ್ಥ ನಾಗರಿಕ ವೇದಿಕೆ” ಸ್ಥಾಪನೆ.
ಜನರ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದ ಆಡಳಿತ (participatory governance) ಮಾದರಿಗಳು.
ಪಾರದರ್ಶಕ ತೀರ್ಮಾನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳು.
ಘೋಷವಾಕ್ಯಗಳು
“ಸ್ವಾರ್ಥದಿಂದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಕುಸಿಯುತ್ತದೆ, ನಿಸ್ವಾರ್ಥದಿಂದ ಅದು ಜೀವಂತವಾಗುತ್ತದೆ.”
“ನಿನ್ನ ಲಾಭಕ್ಕಿಂತ ದೇಶದ ಹಿತ ಮುಖ್ಯ.”
“ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಕೇವಲ ಮತವಲ್ಲ, ಅದು ಮನಸ್ಸಿನ ನೈತಿಕತೆ.”
“ಜನಸೇವೆ ದೇವಸೇವೆ – ಸ್ವಾರ್ಥ ಸೇವೆ ರಾಷ್ಟ್ರದ್ರೋಹ.”
“ನಿಸ್ವಾರ್ಥ ನಾಗರಿಕ – ನಿಜವಾದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಕಾವಲುದಾರ.”
ಸಮಾಜದ ಪಾತ್ರ
ಸಮಾಜದ ಪ್ರತಿ ವರ್ಗವೂ ಈ ಅಭಿಯಾನದಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರವಹಿಸಬೇಕು:
ಶಿಕ್ಷಕರು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ನೈತಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಬೋಧಿಸಬೇಕು.
ಯುವಕರು ಸೇವಾ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಬೇಕು.
ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ನೈತಿಕ ಆಡಳಿತದ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಬೇಕು.
ಧಾರ್ಮಿಕ ಹಾಗೂ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮಾನವೀಯತೆಯ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಹಂಚಬೇಕು.
ಅಂತಿಮ ಸಾರಾಂಶ
ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವು ಕೇವಲ ಮತದಾನ ಅಥವಾ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿನ ಹಕ್ಕುಗಳಲ್ಲ — ಅದು ನಿಸ್ವಾರ್ಥ ಮನಸ್ಸು, ನೈತಿಕ ನಂಬಿಕೆ, ಜನಸೇವಾ ಧರ್ಮದಿಂದ ಪೋಷಿತವಾಗುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ.
ಮಾನವ ಸ್ವಾರ್ಥವು ಈ ಬೇರನ್ನು ಕಡಿಯುವ ಶತ್ರು.
ಹೀಗಾಗಿ ಈ ಅಭಿಯಾನವು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರಿಗೂ ಒಂದು ಒಳನೋಟ ನೀಡುತ್ತದೆ:
“ನಾವು ನಮ್ಮ ಸ್ವಾರ್ಥವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು, ದೇಶದ ಹಿತಕ್ಕಾಗಿ ಬದುಕಬೇಕಾಗಿದೆ.”
ಅದು ನಿಜವಾದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಪ್ರಾಣಶಕ್ತಿ.