ರೋಗ ಎಂದರೆ ದೈಹಿಕ, ಮಾನಸಿಕ ಅಥವಾ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅಸಮತೋಲನ. ಇಂದು ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಲ್ಲಿ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಯ ಪ್ರಮಾಣ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ – ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ: ತಿನ್ನುವ ಅತಿಯಾದ ಪ್ರಕ್ರಿಯಿತ ಆಹಾರ, ವ್ಯಾಯಾಮದ ಕೊರತೆ, ಮಾನಸಿಕ ಒತ್ತಡ, ನೀರಸ ಜೀವನ ಶೈಲಿ, ಮಲಿನ ಪರಿಸರ. ಈ ತಿರುವು ತರುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, “ರೋಗ ಅಭಿಯಾನ” ಒಂದು ಜಾಗೃತಿಯ ಪಥವಾಗಿದೆ – ಜನರಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯದ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುವ ಹಾಗೂ ರೋಗದ ತಡೆಗೆ ಕ್ರಮ ಜರುಗಿಸುವ ಮಹತ್ವದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆ.
ಅಭಿಯಾನದ ಪ್ರಮುಖ ಉದ್ದೇಶಗಳು:
ರೋಗದ ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆ ಮತ್ತು ತಡೆಗಟ್ಟುವ ಕ್ರಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಜಾಗೃತಿ
ಸಾಮಾನ್ಯ, ಮಾಂಸಹಾರಿ, ಅಮ್ಲಪಿತ್ತ, ಮಧುಮೇಹ, ಹೃದಯಘಾತ, ಕ್ಯಾಂಸರ್ ಮುಂತಾದ ರೋಗಗಳ ಕುರಿತು ಮಾಹಿತಿ
ಸರಿಯಾದ ಆಹಾರ ಪದ್ಧತಿ, ನಿದ್ರೆ, ವ್ಯಾಯಾಮ, ಯೋಗದ ಪ್ರಭಾವ
ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯದ ಕುರಿತು ಶ್ರದ್ಧೆ ಮತ್ತು ಚರ್ಚೆ
ಪ್ರಾಥಮಿಕ ತಪಾಸಣೆ, ಬೇಗನೆ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚುವಿಕೆ, ಸರಿಯಾದ ಚಿಕಿತ್ಸೆ
ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಗಳ ನೇರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ – ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ತಲುಪುವುದು.
ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಆರೋಗ್ಯದ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುವುದು
ಅಭಿಯಾನದ ರೂಪರೇಖೆ:
1. ಆರೋಗ್ಯ ಜಾಗೃತಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು:
ಉಪನ್ಯಾಸ, ಬಾನರ್, ಪೋಸ್ಟರ್, ಬೀದಿ ನಾಟಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮ ಬಳಕೆ
ಆಯುರ್ವೇದ, ನಾಟಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಮಾಹಿತಿ
2. ಆರೋಗ್ಯ ತಪಾಸಣೆ ಶಿಬಿರಗಳು:
ರಕ್ತದೊತ್ತಡ, ಮಧುಮೇಹ, BMI, ಕಣ್ಣು, ಹಲ್ಲು, ಮೂತ್ರಪಿಂಡ ಪರೀಕ್ಷೆ
ಮಹಿಳೆಯರ ಗರ್ಭಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಾತ್ ಆರೋಗ್ಯ ಶಿಬಿರ
3. ಉಚಿತ ಔಷಧ ವಿತರಣಾ ಶಿಬಿರಗಳು:
ಸರಕಾರಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳ ಸಹಯೋಗದಲ್ಲಿ ಮೂಲಭೂತ ಔಷಧ
4. ಜೀವನಶೈಲಿ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಕಾರ್ಯಾಗಾರ:
ತೂಕ ನಿಯಂತ್ರಣ, ಉಪವಾಸ ಪದ್ಧತಿ, ತಾಳ್ಮೆ, ಸಮಯ ನಿಯಂತ್ರಣ
5. ಶಾಲಾ ಆರೋಗ್ಯ ಅಭಿಯಾನ:
ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಪೋಷಣಾ ಆಹಾರ ಮಾಹಿತಿ
ತಂಪುಪಾನೀಯ, ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಆಹಾರದ ಹಾನಿ
6. ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರ ಆರೋಗ್ಯ ಯೋಜನೆ:
ದೈನಂದಿನ ವೈದ್ಯಕೀಯ ತಪಾಸಣೆ
ಬಣ್ಣದ ಗುರುತು ವ್ಯವಸ್ಥೆ (Blood Pressure – Red band, Diabetes – Yellow band)
ತಾಂತ್ರಿಕ ಹಾಗೂ ಸಹಭಾಗಿತ್ವಗಳು:
ಸಹಭಾಗಿಗಳಾಗಿ:
ಆರೋಗ್ಯ ಇಲಾಖೆ, ಜಿಲ್ಲಾ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು
ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಕೇಂದ್ರಗಳು
ಖಾಸಗಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆ, ವೈದ್ಯರು
ಅಂಗನವಾಡಿ ಕೇಂದ್ರಗಳು
ಶಾಲೆ-ಕಾಲೇಜುಗಳು
ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್, ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಘಟನೆಗಳು
ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಪರಿಣಾಮಗಳು (Expected Impacts):
🎯 ರೋಗದ ತಕ್ಷಣ ಪತ್ತೆ → ಹೆಚ್ಚು ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಸಿಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ
🎯 ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಗಳ ತಲುಪಿದ ಶೇಕಡಾವಾರು ಹೆಚ್ಚಳ
🎯 ತಪಾಸಣೆಗಳಿಂದ ತೀವ್ರ ರೋಗಗಳ ತಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯ
🎯 ಆಹಾರದ ಗುಣಮಟ್ಟ, ನಿದ್ರೆ, ವ್ಯಾಯಾಮದ ಶಿಸ್ತಿನ ಮೇಲೆ ಒತ್ತುಗೆಯುವುದು
🎯 ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶದ ಆರೋಗ್ಯ ಸುಧಾರಣೆ
ಅಭಿಯಾನ ಘೋಷಣೆಗಳು:
“ಆರೋಗ್ಯವಿರುವಾಗಲೇ ಆನಂದ“
“ವೈದ್ಯರ ಮುಂದೆ ಹೋಗುವ ಮುನ್ನ ಆರೋಗ್ಯದ ಹಿಂದೆ ಓಡು“
“ರೋಗ ಬರುವ ಮುನ್ನ ತಡೆ – ಬದುಕು ಉಳಿಸಿ“
“ನಿತ್ಯ ವ್ಯಾಯಾಮ – ಜೀವನಕ್ಕೆ ಬಲವಾಯಾಮ“
“ಆರೋಗ್ಯವೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಬಂಡವಾಳ“
ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಗೊಳಿಸಲು ಸಮರ್ಥ ಸಲಹೆಗಳು:
ಸ್ಥಳೀಯ ಆರೋಗ್ಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಮನೆಮನೆಗೆ ಹೋಗಿ ತಪಾಸಣೆಗೆ ಪ್ರೇರಣೆ ನೀಡಬೇಕು
ಗ್ರಾಮ ಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯದ ಕುರಿತು ಚರ್ಚೆಗಳು ನಡೆಸಬೇಕು
ಖಾಸಗಿ ವೈದ್ಯರ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಿಂದ ಸೇವೆಗಳ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಹೆಚ್ಚಿಸಬೇಕು
ಸ್ವಯಂ ಸೇವಾ ಸಂಘಗಳನ್ನು ಶಿಬಿರಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಬೇಕು
ಶಿಬಿರದ ನಂತರವೂ ತಪಾಸಣಾ ಫಲಿತಾಂಶದ ಮೇಲೆ ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಅನುಸರಣೆ ಮಾಡಬೇಕು
ಉಪಸಂಹಾರ:
ರೋಗ ಅಭಿಯಾನ ಎಂಬುದು ಶಾಶ್ವತ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಬೀಜ. ಇದು ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಿಂತ ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆಯ ಬದುಕು ಕಟ್ಟುವ ಪ್ರಯತ್ನ. ಸಮರ್ಥ ಆರೋಗ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಸರಿಯಾದ ಜೀವನ ಶೈಲಿ, ಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕ ನಿರ್ವಹಣೆಯಿಂದ ‘ರೋಗರಹಿತ ಸಮಾಜ’ ಎಂಬ ಸಂಕಲ್ಪವನ್ನು ಸಾಕಾರಗೊಳಿಸಬಹುದು.
“ಸ್ನೇಹಿತರೆ, ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆ ಸಡಿಲಿಸಬೇಡಿ – ಆರೋಗ್ಯವಂತರಾಗಿ, ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ, ಸಂತೋಷವಾಗಿ ಬಾಳೋಣ!”