ಪ್ರತಿ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಅಭಿಯಾನ

ಪರಿಚಯ

ಸ್ವಚ್ಛತೆ ಎಂದರೆ ಕೇವಲ ಹೊರಗಿನ ಶೌಚವಲ್ಲ; ಅದು ಆಂತರಿಕ ಶುದ್ಧತೆ, ದೈಹಿಕ ಆರೈಕೆ, ಗೃಹ ನಿರ್ವಹಣೆ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ ಹಾಗೂ ಧಾರ್ಮಿಕ ಭಕ್ತಿಯ ಸಮಗ್ರ ರೂಪವಾಗಿದೆ. ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸದಾ “ಶೌಚಂ ತಪಸ್ಸಿ” ಎಂಬ ಆದರ್ಶವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದೆ. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಅಭಿಯಾನಕ್ಕೆ ಅಧಿಕೃತ ಚಾಲನೆ ನೀಡುವುದು ಸಮಾಜದ ಒಟ್ಟು ಪ್ರಗತಿಗೆ ಮಹತ್ತರವಾಗಿದೆ.

೧. ಮನಸ್ಸಿನ ಸ್ವಚ್ಛತೆ

ಅರಿವು: ಮನಸ್ಸು ಮಲಿನವಾದರೆ ದೇಹ ಮತ್ತು ಸಮಾಜದ ಶುದ್ಧತೆಯೂ ಫಲಪ್ರದವಾಗದು. ಅಸೂಯೆ, ದ್ವೇಷ, ಲೋಭ, ಕ್ರೋಧ ಇವು ಮನಸ್ಸಿನ ಅಶುದ್ಧಿಗಳು.
ಚಿಂತನೆ: ಧ್ಯಾನ, ಪಠಣ, ಜಪ, ಧಾರ್ಮಿಕ ವಾಚನಗಳ ಮೂಲಕ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಶುದ್ಧಗೊಳಿಸಬಹುದು.
ಮಂಥನ: ಪ್ರತಿಯೊಂದು ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ಪ್ರವಚನ, ಚಿಂತನಾ ಚಕ್ರ, ಯುವಕರ ಚರ್ಚೆಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿ ಮನಶುದ್ಧಿಯ ಮಹತ್ವ ಸಾರಬೇಕು.
ಅನುಷ್ಠಾನ: ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ದಿನನಿತ್ಯ ಕನಿಷ್ಠ 10 ನಿಮಿಷ ಧ್ಯಾನ ಮಾಡುವ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು.

೨. ದೇಹದ ಸ್ವಚ್ಛತೆ

ಅರಿವು: ದೇಹ ದೇವಾಲಯದಂತೆ ಪವಿತ್ರವಾಗಿರಬೇಕು. ಅಸ್ವಚ್ಛತೆ ದೇಹಕ್ಕೆ ಕಾಯಿಲೆ, ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಅಶಾಂತಿ ತರುತ್ತದೆ.
ಚಿಂತನೆ: ಸಾತ್ವಿಕ ಆಹಾರ, ನಿಯಮಿತ ಸ್ನಾನ, ವ್ಯಾಯಾಮ, ಉಪವಾಸ ಇವು ದೇಹವನ್ನು ಶುದ್ಧಗೊಳಿಸುವ ಮಾರ್ಗಗಳು.
ಮಂಥನ: ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯ ಶಿಬಿರಗಳು, ಯೋಗ ತರಗತಿಗಳು, ಔಷಧಿ ಜಾಗೃತಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುವುದು.
ಅನುಷ್ಠಾನ: ಪ್ರತಿ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ತಿಂಗಳಿಗೆ ಒಂದು “ಆರೋಗ್ಯ ದಿನ” ಆಚರಿಸಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ತಪಾಸಣೆ ನಡೆಸುವುದು.

೩. ಮನೆಯ ಸ್ವಚ್ಛತೆ

ಅರಿವು: ಮನೆ ಶುದ್ಧವಾಗಿದ್ದರೆ ಅಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿ, ಪ್ರೀತಿ, ಸಂತೋಷ ನೆಲೆಸುತ್ತವೆ. ಮನೆ ಅಶುದ್ಧವಾಗಿದ್ದರೆ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಶಕ್ತಿಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತವೆ.
ಚಿಂತನೆ: ಮನೆಯೊಳಗೆ ಪೀಠೋಪಕರಣ, ಅಡುಗೆಮನೆ, ಹಾಸಿಗೆ, ಬಟ್ಟೆ ಎಲ್ಲವೂ ಸುವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾಗಿರಬೇಕು.
ಮಂಥನ: ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳಾ ಸಂಘಗಳ ಮೂಲಕ “ಸ್ವಚ್ಛ ಮನೆ – ಸುಖಿ ಮನೆ” ಎಂಬ ಶಿಬಿರಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುವುದು.
ಅನುಷ್ಠಾನ: ಪ್ರತೀ ಭಕ್ತನು ತನ್ನ ಮನೆ ಮತ್ತು ಆವರಣವನ್ನು ತಿಂಗಳಿಗೆ ಕನಿಷ್ಠ ಒಂದು ಬಾರಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಶುದ್ಧಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ.

೪. ಮಾರ್ಗದ ಸ್ವಚ್ಛತೆ

ಅರಿವು: ದೇವಾಲಯದ ಮಾರ್ಗ, ಗ್ರಾಮ-ನಗರದ ರಸ್ತೆ ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಮುಖಪಟ.
ಚಿಂತನೆ: ಕಸವನ್ನು ರಸ್ತೆಗೆ ಎಸೆಯದೇ, ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಬಳಕೆಯನ್ನು ತಡೆಯಬೇಕು.
ಮಂಥನ: ಶಾಲಾ-ಕಾಲೇಜು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ “ನಮ್ಮ ರಸ್ತೆ ನಮ್ಮ ಹೊಣೆ” ಅಭಿಯಾನ.
ಅನುಷ್ಠಾನ: ಪ್ರತಿ ವಾರ ದೇವಾಲಯದ ಯುವಕ ಮಂಡಳಿ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರೊಂದಿಗೆ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಹೋಗುವ ರಸ್ತೆಯ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಕಾರ್ಯ.

೫. ದೇವಾಲಯದ ಸ್ವಚ್ಛತೆ

ಅರಿವು: ದೇವಾಲಯವು ಪವಿತ್ರ ಶಕ್ತಿ ಕೇಂದ್ರ; ಅದು ಸದಾ ಶುದ್ಧವಾಗಿರಬೇಕು.
ಚಿಂತನೆ: ಗರ್ಭಗುಡಿ, ಮಂಟಪ, ಬಾಗಿಲು, ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪರಿಸರ ಎಲ್ಲವೂ ನಿಷ್ಕಳಂಕವಾಗಿರಬೇಕು.
ಮಂಥನ: ಭಕ್ತರೊಂದಿಗೆ “ಸ್ವಚ್ಛ ದೇವಾಲಯ – ಪವಿತ್ರ ಸಮಾಜ” ಎಂಬ ವಿಷಯದ ಮೇಲೆ ಚರ್ಚಾಸಭೆ.
ಅನುಷ್ಠಾನ:
- ಪ್ರತಿದಿನ ಗರ್ಭಗುಡಿಯ ಹಾಗೂ ದೇವಾಲಯದ ಆವರಣದ ಶೌಚ.
- ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಹೂ, ಅಶುದ್ಧ ವಸ್ತುಗಳ ನಿಷೇಧ.
- ಹಸಿರು ಪರಿಸರಕ್ಕಾಗಿ ದೇವಾಲಯದ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಲ್ಲಿ ವೃಕ್ಷಾರೋಪಣ.

See also ವೇದಿಕೆ ಅಭಿಯಾನ

ಅಭಿಯಾನಕ್ಕೆ ಅಧಿಕೃತ ಚಾಲನೆ

ಪ್ರತಿಜ್ಞಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ: ದೇವಾಲಯದ ಪ್ರಧಾನ ಅರ್ಚಕರಿಂದ ಅಥವಾ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮುಖಂಡರಿಂದ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ.
ಜಾಗೃತಿ ಮೆರವಣಿಗೆ: ಮಕ್ಕಳು, ಯುವಕರು, ಮಹಿಳೆಯರು ಭಾಗವಹಿಸುವ ಮೆರವಣಿಗೆಯ ಮೂಲಕ ಸಂದೇಶ ಹರಡುವುದು.
ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಕಾರ್ಯ: ದೇವಾಲಯ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ತಕ್ಷಣ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಕಾರ್ಯ ಮಾಡಿ, ಅದರೊಂದಿಗೆ ಜನರಲ್ಲಿ ಉತ್ಸಾಹ ಮೂಡಿಸುವುದು.
ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಯೋಜನೆ: ಪ್ರತಿಯೊಂದು ದೇವಾಲಯದಲ್ಲೂ ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಸಮಿತಿ ರಚಿಸಿ ನಿರಂತರ ಕಾರ್ಯ.
ಘೋಷವಾಕ್ಯಗಳ ಸಂಕಲನ
1. ಸ್ವಚ್ಛ ಮನ – ಶಾಂತ ಜೀವನ
2. ದೇಹದ ಶೌಚ – ಆರೋಗ್ಯದ ಮೂಲ
3. ಸ್ವಚ್ಛ ಮನೆ – ಸುಖದ ಕಣಿವೆ
4. ಮಾರ್ಗ ಸ್ವಚ್ಛ – ಸಮಾಜ ಶ್ರೇಷ್ಠ
5. ಸ್ವಚ್ಛ ದೇವಾಲಯ – ಪವಿತ್ರ ಸಮಾಜ
6. ಸ್ವಚ್ಛತೆ ದೇವರತ್ತ ಸಾಗುವ ದಾರಿ
7. ಶೌಚವಿಲ್ಲದೆ ಶ್ರದ್ಧೆ ಫಲವಿಲ್ಲ
8. ಮನದ ಮಲಿನತೆ ತೊಳೆದು ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಬೆಳೆಯೋಣ
9. ಸ್ವಚ್ಛ ಪರಿಸರ – ಸುಂದರ ಸಂಸ್ಕೃತಿ
10. ಸ್ವಚ್ಛತೆಯೇ ನಿಜವಾದ ಪೂಜೆ
11. ಸ್ವಚ್ಛ ಸಮಾಜ – ಸುಖಿ ಜೀವನ
12. ಕಸ ಹಾಕದೆ ಕೀರ್ತಿ ಉಳಿಸೋಣ
13. ಸ್ವಚ್ಛತೆ – ಶಾಂತಿಯ ಬಾಗಿಲು
14. ಸ್ವಚ್ಛ ಮಾರ್ಗ – ದೇವರ ದರ್ಶನದ ಸುಲಭ ದಾರಿ
15. ಸ್ವಚ್ಛತೆ ಇಲ್ಲದೆ ಧರ್ಮವೇ ಅಸಂಪೂರ್ಣ

ಸಾರಾಂಶ

“ಮನ ಶುದ್ಧವಾದರೆ ದೇಹ ಶುದ್ಧವಾಗುತ್ತದೆ, ದೇಹ ಶುದ್ಧವಾದರೆ ಮನೆ ಶುದ್ಧವಾಗುತ್ತದೆ, ಮನೆ ಶುದ್ಧವಾದರೆ ಸಮಾಜ ಶುದ್ಧವಾಗುತ್ತದೆ, ಸಮಾಜ ಶುದ್ಧವಾದರೆ ದೇವಾಲಯವು ನಿಜವಾದ ಪವಿತ್ರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದುವುದು.”

ಸ್ವಚ್ಛತೆ ಕೇವಲ ಶೌಚವಲ್ಲ; ಅದು ಧಾರ್ಮಿಕ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನದ ಶ್ರೇಷ್ಟ ಆಧಾರ. ಈ ಅಭಿಯಾನವು ಪ್ರತಿಯೊಂದು ದೇವಾಲಯದಿಂದ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಬೆಳಕು ನೀಡುವ ಮಹತ್ತರ ದಾರಿಯಾಗಿದೆ.