“ಜ್ಞಾನಕ್ಕಿಂತ ಬುದ್ದಿ ಮೇಲು – ಬುದ್ದಿಯಿಲ್ಲದ ಶಿಕ್ಷಣ ಫಲರಹಿತ”
ಅಭಿಯಾನದ ಹಿನ್ನೆಲೆ
ಇಂದಿನ ಶಿಕ್ಷಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ವೇಗವಾಗಿ ಆಧುನಿಕತೆಯ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಗುತ್ತಿದ್ದರೂ, ಅದರ ಅಂತರಂಗದಲ್ಲಿ “ಮಾನವೀಯತೆ, ವಿವೇಕ ಮತ್ತು ನೈತಿಕ ಬುದ್ದಿ”ಯ ಕೊರತೆ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿದೆ. ಪಠ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಅಂಕಗಳ ಕದನ, ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಒತ್ತಡ, ಮತ್ತು ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕದ ಪಾಠಗಳ ಹೊರಗೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಯೋಚಿಸಲು ಸಾಧ್ಯತೆ ಇಲ್ಲದಂತಾಗಿದೆ.
ಈ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ “ಬುದ್ದಿ ಕಲಿಸುವ ಶಾಲೆ ಅಭಿಯಾನ”ವು ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಕೇವಲ ಜ್ಞಾನ ನೀಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ “ವಿವೇಕ ಬೆಳೆಯುವ ಜೀವನಶಿಕ್ಷಣ”ವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಿದೆ.
ಈ ಅಭಿಯಾನದ ಮೂಲ ಆಲೋಚನೆ —
“ಬುದ್ಧಿಯಿಲ್ಲದ ಜ್ಞಾನ ಅಂಧಕಾರದ ಬೆಳಕು; ಬುದ್ದಿಯುಳ್ಳ ಅಜ್ಞಾನಿಯು ಸಹ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಬಲ್ಲ.”
ಅಭಿಯಾನದ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶಗಳು
ವಿವೇಕಶೀಲ ಪೀಳಿಗೆಯ ನಿರ್ಮಾಣ: ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಸರಿ-ತಪ್ಪನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿ ಹೊಂದಬೇಕು.
ಮಾನವೀಯ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಬೋಧನೆ: ಸಹಾನುಭೂತಿ, ನೈತಿಕತೆ, ಕರ್ತವ್ಯಭಾವನೆ, ಮತ್ತು ನಿಸ್ವಾರ್ಥ ಸೇವಾಭಾವ ಬೆಳೆಸುವುದು.
ಆತ್ಮನಿರ್ಭರ ಚಿಂತನೆ: ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ನಕಲು ಚಿಂತನೆ ಮಾಡದೆ, ಸ್ವತಃ ಯೋಚಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಬೇಕು.
ಸಮಗ್ರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಬೆಳವಣಿಗೆ: ಶರೀರ, ಮನಸ್ಸು, ಬುದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಆತ್ಮದ ಸಮತೋಲನದ ಶಿಕ್ಷಣ.
ಸಾಮಾಜಿಕ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಅರಿವು: ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಸಮಾಜದ ನೋವು, ಪರಿಸರ, ಜನಜೀವನಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಅರಿವು ಹೊಂದಬೇಕು.
ಶಾಲೆಯ ಬದಲಾದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ
ಪರಂಪರೆಯ ಶಾಲೆ “ಪಾಠ ಕಲಿಸುವ ಸ್ಥಳ”ವಾಗಿದ್ದರೆ,
ಬುದ್ದಿ ಕಲಿಸುವ ಶಾಲೆ “ಜೀವನ ಕಲಿಸುವ ಕೇಂದ್ರ”ವಾಗುತ್ತದೆ.
ಈ ಅಭಿಯಾನದಡಿ ಶಾಲೆಯು ಕೆಳಗಿನ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ:
ಬುದ್ದಿ ಪಾಠ್ಯಕ್ರಮ
ವಾರದ ಒಂದು ದಿನ “ಬುದ್ದಿ ತರಗತಿ” – ನೈತಿಕ ಕಥೆಗಳು, ಚಿಂತನೆ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು, ಸಂವಾದಗಳು.
ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ವಿಚಾರಮೂಲಕ ಚರ್ಚೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿ ತಮ್ಮ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ವಾದಿಸಲು ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ.
ಅನುಭವಾಧಾರಿತ ಕಲಿಕೆ
ಪುಸ್ತಕಕ್ಕಿಂತ ಬದುಕಿನ ಅನುಭವಗಳ ಮೂಲಕ ಕಲಿಕೆ.
ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಗ್ರಾಮ, ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ಪರಿಸರ, ಹಿರಿಯರು, ರೈತರು ಮುಂತಾದವರೊಂದಿಗೆ ಸಂವಾದಕ್ಕೆ ಕರೆದೊಯ್ಯುವುದು.
ಗುರು-ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಬಾಂಧವ್ಯ
ಗುರುಗಳು ಪಾಠ ಹೇಳುವವರಲ್ಲ, ಬುದ್ದಿ ಬೆಳಗಿಸುವ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರು.
ಪ್ರತೀ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯ ಮನೋಭಾವ, ಆಸಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಒಳಗುಣ ಗುರುತಿಸಿ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಬುದ್ದಿವಂತ ಕಾರ್ಯಪದ್ದತಿಗಳು
ತರ್ಕಬದ್ಧ ಸಮಸ್ಯೆ ಪರಿಹಾರ ಅಭ್ಯಾಸ.
“ಯಾಕೆ?” ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಕೇಳಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ.
ತಪ್ಪುಗಳಿಂದ ಕಲಿಯುವ ಧೈರ್ಯ ಮತ್ತು ವಿವೇಕದ ಚಿಂತನೆ.
ಮೌಲ್ಯಾಧಾರಿತ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು
ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು “ಮೌಲ್ಯ ವಿಷಯದ” ವಾರ (ಉದಾ: ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆ ವಾರ, ಸಹಾನುಭೂತಿ ವಾರ).
ಸೇವಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು: ಹಸಿರು ಅಭಿಯಾನ, ಹಿರಿಯರ ಸಹಾಯ, ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಕಾರ್ಯ.
ಬುದ್ದಿ ಕಲಿಕೆಯ ಹಂತಗಳು
ಆಲೋಚನೆ (Thinking): ವಿಷಯವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು.
ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Analysis): ಸರಿ-ತಪ್ಪು ಗುರುತಿಸುವುದು.
ನಿರ್ಣಯ (Decision): ವಿವೇಕದಿಂದ ತೀರ್ಮಾನ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು.
ಆಚರಣೆ (Action): ಬುದ್ಧಿಪೂರ್ಣವಾಗಿ ವರ್ತನೆಗಿಳಿಯುವುದು.
ಪುನರ್ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ (Reflection): ತಪ್ಪುಗಳಿಂದ ಕಲಿಯುವುದು.
ಸಮಾಜದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ
ಬುದ್ದಿವಂತ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ನಾಳೆಯ ಶಾಂತಿಪ್ರಿಯ ನಾಗರಿಕರು ಆಗುತ್ತಾರೆ.
ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಅಸಹಿಷ್ಣುತೆ, ಅಂಧನಂಬಿಕೆ, ಹಿಂಸೆ ಇವುಗಳ ಪ್ರಮಾಣ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಬುದ್ಧಿಶೀಲ ನಾಗರಿಕತೆ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ – “ಸಂಸ್ಕಾರಯುತ ಭಾರತ”.
ಶಾಲೆಗಳು ಬದಲಾವಣೆಯ ಬೀಜವಾಗುತ್ತವೆ.
ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ಹೇಗೆ ಜಾರಿಗೆ ತರುವುದು
ಪ್ರತಿ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ “ಬುದ್ದಿ ಕಲಿಕೆಯ ಸಮಿತಿ” ರಚನೆ.
ಸ್ಥಳೀಯ ಶಿಕ್ಷಣಾಧಿಕಾರಿಗಳು, ಪೋಷಕರು, ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರು, ಸನ್ಯಾಸಿಗಳು ಸೇರಿಕೊಂಡು ಬುದ್ಧಿಶಿಕ್ಷಣ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ರೂಪಿಸುವುದು.
ರಾಜ್ಯಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ “ಬುದ್ದಿ ಕಲಿಸುವ ಶಾಲೆ ಉತ್ಸವ” ಆಯೋಜನೆ – ಬುದ್ಧಿಶೀಲ ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ.
ಶಿಕ್ಷಕರಿಗೆ ವಿಶೇಷ ತರಬೇತಿ – ಬುದ್ಧಿಶಿಕ್ಷಣದ ಪಾಠ ವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ.
ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದ ಮೂಲಕ ಬುದ್ದಿ ಅಭಿಯಾನದ ಜಾಗೃತಿ ವಿಸ್ತರಣೆ.
ಸಾರಾಂಶ
“ಬುದ್ದಿ ಕಲಿಸುವ ಶಾಲೆ ಅಭಿಯಾನ”ವೆಂದರೆ ಕೇವಲ ಶಿಕ್ಷಣದ ಸುಧಾರಣೆ ಅಲ್ಲ — ಅದು ಸಮಾಜದ ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿಯ ಪುನರುತ್ಥಾನ.
ಇದು ಶಿಕ್ಷಕರಿಗೆ ಪ್ರೇರಣೆ, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಪ್ರಜ್ಞೆ, ಮತ್ತು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಶಾಂತಿಯ ಬೆಳಕು.
“ಶಿಕ್ಷಣ ಅಂದರೆ ಮನಸ್ಸು ತುಂಬಿಸುವುದು ಅಲ್ಲ – ಅದು ಮನಸ್ಸನ್ನು ಬೆಳಗಿಸುವುದು.”