ಪರಿಚಯ:
“ಮನೆಗೊಂದು ಗೇರು” ಅಭಿಯಾನವು ಪ್ರಕೃತಿ ಸಂರಕ್ಷಣೆ, ಪರಿಸರ ಸಮತೋಲನ ಮತ್ತು ಹಸಿರು ಭಾರತ ನಿರ್ಮಾಣದ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಆರಂಭಿಸಲಾದ ಒಂದು ಜನಪ್ರಿಯ ಚಳವಳಿಯಾಗಿದೆ.
ಈ ಅಭಿಯಾನದ ಮೂಲ ತತ್ವವು — ಪ್ರತಿ ಮನೆಯ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ ಒಂದು ಗೇರು ಮರ ಬೆಳೆಸೋಣ, ಹಸಿರು ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಬಿಟ್ಟುಕೊಡೋಣ ಎಂಬುದು.
ಅಭಿಯಾನದ ಹಿನ್ನೆಲೆ:
ಗತ ಕೆಲವು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಅತಿಯಾದ ನಗರೀಕರಣ, ಅರಣ್ಯ ನಾಶ ಮತ್ತು ವಾತಾವರಣ ಮಾಲಿನ್ಯದಿಂದ ಪರಿಸರದ ಸಮತೋಲನ ಕೆಡಿದೆ.
ಈ ಸಮಸ್ಯೆಗೆ ಶಾಶ್ವತ ಪರಿಹಾರ ಎಂದರೆ ಮರಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುವುದು. “ಮನೆಗೊಂದು ಗೇರು” ಅಭಿಯಾನವು ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಮನೆಮನೆಗೂ ತಲುಪಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ.
ಅಭಿಯಾನದ ಉದ್ದೇಶಗಳು:
- ಪ್ರತಿ ಮನೆ, ಶಾಲೆ, ದೇವಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ ಒಂದು ಗೇರು (Indian Kino Tree / Pterocarpus marsupium) ಮರ ಬೆಳೆಸುವುದು.
- ಗ್ರಾಮ ಮತ್ತು ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಹಸಿರು ವಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ.
- ಪರಿಸರದ ತಾಪಮಾನ ನಿಯಂತ್ರಣ, ಕಾರ್ಬನ್ ಶೋಷಣೆ ಮತ್ತು ಆಮ್ಲಜನಕ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಸಹಕಾರ.
- ಜೀವವೈವಿಧ್ಯವನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುವ ಮೂಲಕ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು.
- ಮರಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಜನರಲ್ಲಿ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುವುದು.
ಗೇರು ಮರದ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು:
- ಗೇರು ಮರವು ಭಾರತೀಯ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಕಂಡುಬರುವ ಪವಿತ್ರ ಮತ್ತು ಉಪಯುಕ್ತ ಸಸ್ಯ.
- ಇದರ ಮರದಿಂದ ಔಷಧೀಯ ಗಂಧ, ಬಣ್ಣ ಹಾಗೂ ಔಷಧಿ ಸಿಗುತ್ತದೆ.
- ಇದರ ಬೊಗರು (bark) ಮತ್ತು ಕಾಯಿ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಾಚೀನ ಆಯುರ್ವೇದದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
- ಗೇರು ಮರವು ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯವುಳ್ಳದು ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ತಡೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಅಭಿಯಾನದ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರ:
- ಪ್ರಚಾರ ಹಂತ:
- ಶಾಲೆಗಳು, ಕಾಲೇಜುಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಮೂಲಕ ಅಭಿಯಾನದ ಪ್ರಚಾರ.
- “ಹಸಿರು ಮನೆ – ಆರೋಗ್ಯಕರ ಜೀವನ” ಎಂಬ ಘೋಷಣೆ.
- ಸಸಿ ವಿತರಣೆ:
- ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿ, ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಸಂಘಟನೆಗಳ ಮೂಲಕ ಉಚಿತ ಅಥವಾ ಕಡಿಮೆ ದರದಲ್ಲಿ ಗೇರು ಸಸಿಗಳನ್ನು ವಿತರಣೆ.
- ಸಸಿ ನೆಡುವ ದಿನ:
- ಜುಲೈ ತಿಂಗಳ “ವೃಕ್ಷಾರೋಪಣ ದಿನ”ವನ್ನು ಅಭಿಯಾನದ ಪ್ರಮುಖ ದಿನವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ಪ್ರತಿ ಮನೆ ಸದಸ್ಯರು ತಮ್ಮ ಮನೆಯ ಮುಂಭಾಗ ಅಥವಾ ಹತ್ತಿರದ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಸಸಿ ನೆಡುವರು.
- ನಿಗಾ ಮತ್ತು ಸಂರಕ್ಷಣೆ:
- ನೆಡಿದ ಸಸಿಗೆ ಒಂದು ವರ್ಷ ನಿಗಾ ವಹಿಸುವ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿ ಕುಟುಂಬ ತಾವು ಹೊರುತ್ತದೆ.
- ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಮತ್ತು ಯುವಕ ಮಂಡಳಿಗಳಿಂದ “ಹಸಿರು ತಂಡಗಳು” ರಚನೆ ಮಾಡಿ ಸಸಿಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿಗಾ ಇಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಅಭಿಯಾನದ ಘೋಷಣೆಗಳು:
- “ಮನೆಗೊಂದು ಗೇರು – ಜೀವನಕ್ಕೆ ಬೇರು!”
- “ಒಂದು ಗೇರು ಮರ ಬೆಳೆಸೋಣ, ಭೂಮಿ ಉಸಿರಾಡಲಿ!”
- “ಹಸಿರು ಮನೆಯಿಂದ ಶುರು ಮಾಡಿ, ಪರಿಸರ ಉಳಿಸೋಣ.”
- “ಮರ ಕಟಾವು ಬಿಟ್ಟು, ಮರ ನೆಡುವ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಬೆಳೆಸೋಣ.”
ಅಭಿಯಾನದ ಫಲಶ್ರುತಿ:
- ಗ್ರಾಮ ಮತ್ತು ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಹಸಿರಾಗುತ್ತವೆ.
- ವಾತಾವರಣದ ತಾಪಮಾನ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
- ಆಮ್ಲಜನಕದ ಪ್ರಮಾಣ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ, ವಾಯು ಮಾಲಿನ್ಯ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
- ಜಲಮೂಲಗಳು ಮತ್ತು ಮಣ್ಣು ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.
- ಜನರಲ್ಲಿ ಪರಿಸರ ಜಾಗೃತಿ ಮತ್ತು ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಬೆಳೆಸುತ್ತದೆ.
ಸಾರಾಂಶ:
“ಮನೆಗೊಂದು ಗೇರು – ಅಭಿಯಾನ”ವು ಕೇವಲ ಸಸಿ ನೆಡುವ ಚಳವಳಿ ಅಲ್ಲ; ಅದು ಪ್ರಕೃತಿಯ ಜೊತೆಗಿನ ಮಾನವ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪುನಃ ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪ್ರಯತ್ನ.
ಪ್ರತಿ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಗೇರು ಮರ ಬೆಳೆದರೆ, ಭೂಮಿ ಹಸಿರಾಗುತ್ತದೆ, ಮಾನವ ಜೀವನ ಆರೋಗ್ಯಕರವಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ನಾಳೆಯ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ನಿಜವಾದ ಆಸ್ತಿ ಬಿಟ್ಟುಕೊಡುವಂತಾಗುತ್ತದೆ.